مرگ مغزی از منظر فقه شیعه و طب جدید

تشخیص قطعی مرگ انسان در اکثر مواردکه قلب و مغز در اثر کهولت سن یا حوادث کشنده، به طور کاملا واضح ازکارباز می ایستند، چندان مشکل نیست. اما گاهی علی رغم وجود نشانه های م رگ، تشخیص قطعی چندان آسان نیست. مرگ مغزی نمونه بارز این موارد است. لذا این مس اله مورد بحث بین فقها و پزشکان است. فواید این بحث در مسایل بسی ار زیادی از جمله اجازه یا عدم اجازه اتانازی بیمار، قطع و پیوند اعضا، جواز دفن، و... آشکار می شود. هدف ما در این مقاله بررسی و مقایسه نظرات پزشکان و فقها شیعه در این مساله است.
مواد و روش ها: در پژوهش مروری جهت جمع آوری اطلاعات علاوه بر مراجعه به منابع اسلا می (قرآن و حدیث) و کتب و مقالات تدوین شده تا سال 92، به پایگاه های مختلف اطلاع رسانی از قبیل: مراجعه، Blackwell، Noormags، Oxford، IranMedex، Euthanasia.com، Hawzeh.net elm.ac.ir، ISI، Islamonline شد و پس ازجمع آوری و تجزیه و اطلاعات مقالات نتیجه گیری شد. یعنی جدایی کامل روح از «توفی» دانش پزشکی مرگ مغزی را پایان زندگی انسان تلقی می کند. اما قرآن بدن را مرگ قطعی می داند.
اصولا نگاه پزشکی و فقه در این مساله یکسان و قابل مقایسه نیستند. زیرا پزشک با نگاه به حیات پایدار (مستقر) پیشین بیمار، برگشت به آن را درحالت مرگ مغزی محال می داند، لذا حکم به قطعیت موت می کند. اما فقیه با نگاه به احکام و مسایل پسین (پس از اطمینان از خروج کامل روح از بدن)، مرگ مغزی را یقین آور تلقی نمی کند. در نتیجه اجرای احکام فقهی و حقوقی میت را تا حصول یقین به خروج کامل روح ازبدن، جایز نمی داند.