بررسی اثرات فصل، سن، جنس و وضعیت تولیدمثلی بر میزان غلظت سرمی هورمون های تیروئیدی اسب های عرب در خوزستان

هورمون های تیروئید علاوه بر تنظیم دما و متابولیسم انرژی و پروتئین بدن، در تنظیم برخی از فعالیت های تخمدانی نقش مهمی دارند از طرفی غلظت سرمی آنها تحت تاثیر سن، جنس، نژاد و درجه حرارت محیط تغییرات محسوسی دارد.
تعیین غلظت های سرمی 4T، 3T، 4FT، 3FT و اثرات احتمالی فاکتورهای محیطی و فیزیولوژیکی بر آنها در اسب نژاد عرب در استان خوزستان از اهداف این مطالعه می باشد.
بین دی ماه سال 1388 تا آذر سال 1389 تعداد 240 راCس اسب از نقاط مختلف خوزستان انتخاب و بر حسب جنس، سن و شرایط فیزیولوژیکی گروه بندی و مورد مطالعه قرار گرفتند. غلظت هورمون های فوق با روش الیزا اندازه گیری شد. یافته ها با کمک رویه GLM در نرم افزار SAS آنالیز شدند.
از تعداد 240 نمونه سرمی غلظت متوسط هورمون های 4.T3.T4.FT3FT در مجموع و بدون در نظر گرفتن فصل، سن و جنس به ترتیب nmol/L 4/1±1/45، nmol/L 03/0 ±5/1، pmol/L 31/0 ±6/13 و pmol/L 12/0±5/5 بود. غلظت سرمی 3FT و 4FT به طور معنی داری تحت تاثیر فصل)05/0(p< قرار گرفت به طوری که بالاترین غلظت این دو هورمون در فصل زمستان و کمترین مقدار آن در فصل تابستان بود. همچنین سطح سرمی 3T به طور معنی داری تحت تاثیر سن(02/0< (p و فصل (0001/0 (p< قرار گرفت به طوری که در کره ها بالاتر از بالغین وجوان ها بود. در تغییرات فصلی بالاترین غلظت این هورمون در زمستان و پایین ترین غلظت در فصل تابستان بود. غلظت سرمی 4T تحت تاثیر جنس(05/0= (p. گروه سنی (0001/0 (p< و فصل (0001/0 (p< قرار گرفت، به طوری که مقدار سرمی 4T در جنس نر بالاتر از جنس ماده بود و غلظت سرمی 4T در فصل پاییز بالاترین مقدار و در فصل تابستان کمترین مقدار بود.
نتیجه گیری نهایی: این بررسی نشان داد که مقادیر هورمون های تیروییدی در اسب های عرب، منطقه تحت تاثیر شرایط اقلیمی بوده به طوری که تفاوت غلظت سرمی هورمون ها در سردترین و گرمترین فصل سال کاملا مشهود است و فاکتورهای مانند سن و جنس دام تاثیری معنی داری بر غلظت سرمی هومون های تیروییدی دارند.