بررسی تغییرات برخی ترکیبات موثره دارویی و فعالیت آنزیم فنیل آلانین آمونیالیاز در دو رقم زیتون تحت تنش سرما

زیتون (Olea europaea L.) از گیاهان همیشه سبز و بومی نواحی مدیترانه ای است. توسعه زیتون در مناطق سرد با محدودیت روبرو است، زیرا به ندرت دمای 12- درجه سانتیگراد را تحمل می کند. در سال های اخیر به علت افزایش تقاضا برای روغن و میوه زیتون، کاشت این درخت در ایران گسترش یافته است. برای ارزیابی تاثیر تنش سرما بر میزان فنل کل، فعالیت آنتی اکسیدانی و سه ترکیب فنلی الئوروپین، هیدروکسی تیروزول و تیروزول و همچنین فعالیت آنزیم فنیل آلانین آمونیالیاز در برگ دو رقم زیتون (سویلانا و فرانتوئیو)، نهال های یک ساله، در معرض هفت دمای: 20 (دمای شاهد)، 10، 5، 0، 5-، 10-، 15-، 20- درجه سانتیگراد به تدریج به مدت 12 ساعت قرار گرفتند. نتایج این پژوهش نشان داد که اعمال تنش سرمایی سبب افزایش میزان فنل کل، فعالیت آنتی اکسیدانی و میزان فعالیت آنزیم فنیل آلانین آمونیالیاز شد. البته فعالیت این آنزیم در رقم سویلانا از دمای 5- و در رقم فرانتوئیو از دمای 10- درجه سانتیگراد رو به کاهش نهاد. غلظت الئوروپین در هر دو رقم طی تنش سرمایی به طور معنی داری افزایش یافت، ولی غلظت هیدروکسی تیروزول و تیروزول در مقایسه با گیاهان شاهد کاهش نشان داد. بر اساس نتایج حاصل از پژوهش حاضر، ارقام فرانتوئیو و سویلانا در برابر تنش سرمایی مقاومت متفاوتی از خود نشان دادند، به طوری که رقم فرانتوئیو مقاوم تر از رقم سویلانا بود.