اثر تنش کمبود آب در مراحل مختلف رشد بر عملکرد، اجزای عملکرد و کارایی مصرف آب ارقام پاییزه کلزا(Brassica napus L.)

به منظور بررسی اثر تنش کمبود آب در مراحل مختلف رشد بر عملکرد، اجزای عملکرد و کارایی مصرف آب پنج رقم کلزا، آزمایش مزرعه ای به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 89-1388 در شهرستان ابرکوه انجام گرفت. در این آزمایش 4 تیمار آبیاری کامل با در نظر گرفتن 4 رژیم تخلیه رطوبت متفاوت برای خاک، بعنوان کرت اصلی، شامل تخلیه 40 درصد آب قابل دسترس در تمام طول فصل رشد (I1)، تخلیه 80 درصد آب قابل دسترس از مرحله ساقه دهی تا رسیدگی (I2)، تخلیه 80 درصد آب قابل دسترس از مرحله گلدهی تا رسیدگی (I3) و تخلیه 80 درصد آب قابل دسترس از مرحله دانه بندی تا رسیدگی (I4) بودند. ارقام کلزا به عنوان کرت فرعی در 5 سطح شامل، هایولا 401، زرفام، مدنا، ساریگل و آپشن 500 مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج حاصل نشان داد اثر تیمارهای مختلف آبیاری روی عملکرد و اجزاء عملکرد و کارایی مصرف آب معنی دار (01/0P≤) بود. تخلیه بیشتر رطوبت خاک در هر سه مرحله ساقه دهی، گلدهی و دانه بندی تا رسیدگی، سبب کاهش متوسط اجزای عملکرد از جمله تعداد دانه در غلاف و وزن هزار دانه به ترتیب با میزان 3/13٪ و 6/15٪ و در نهایت منجر به کاهش متوسط عملکرد دانه به میزان 4/21٪ نسبت به شاهد شد. کاهش عملکرد دانه در هر سه تیمار I2، I3، و I4 عمدتا به دلیل کاهش غلاف در بوته و دانه در غلاف بود. کارایی مصرف آب هر سه تیمار تنش کم آبی نسبت به تیمار I1 کاهش یافت. در بین ارقام نیز رقم هایولا 401 بیشترین کارایی مصرف آب را داشت. در مقایسه پنج رقم مشخص شد که رقم زرفام بیشترین (4006 کیلوگرم در هکتار) و رقم آپشن 500 کمترین (2515کیلوگرم در هکتار) عملکرد دانه را داشتند.