ارزیابی پارامترهای کیفی آب زیرزمینی با استفاده از GIS و زمین آمار (مطالعه موردی: آبخوان دشت شهربابک)

آب های زیرزمینی از منابع مهم بهره برداری ازآب در مناطق خشک و نیمه خشک می باشند. هدف از این پژوهش ارزیابی دقت روش های درونیابی جهت پیش بینی پراکنش مکانی تعدادی از شاخص های کیفی آبهای زیرزمینی دشت شهربابک واقع در غرب استان کرمان می باشد. در این مطالعه ابتدا داده های کیفی 56 حلقه چاه با توجه به پراکنش و صحت آن ها در سال آبی 91-1390 انتخاب، و سپس کنترل و بازسازی داده ها صورت گرفت. آزمون کلوموگروف- اسمیرنوف نشان داد که داده ها نرمال نبوده و در نتیجه جهت نرمال سازی از داده ها لگاریتم گرفته شد. سپس با استفاده از نرم افزار GS+ بهترین مدل واریوگرام به ساختار فضایی داده ها برازش داده شد. نتایج نشان داد که برای این پارامترهای کیفیت، مدل های کروی، خطی و نمایی بهترین مدل نیم تغییرنماها می باشند. سپس تغییرپذیری آن ها با روش های مختلف درونیابی همچون کریجینگ، کوکریجینگ و عکس مجذور فاصله با توان های یک تا سه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد روش های زمین آماری برتری قابل ملاحظه ای نسبت به روش های معین داشته که روش کریجینگ بهترین روش است. در پارامترهای TDS، EC و Cl کمترین میزان RMSE در روش کریجینگ معمولی با مدل کروی به ترتیب 6/844، 1214 و 61/10 محاسبه شده است. سپس نقشه های پهنه بندی این سه عنصر با مناسب ترین روش در محیط نرم افزار ArcGIS ترسیم گردید. بررسی تغییرات مکانی و زمانی اکثر پارامترها همبستگی آن ها را با هم و روند نزولی بودن آن ها را در طول دوره مورد بررسی نشان داد. همچنین آبخوان دشت از لحاظ مصارف کشاورزی و شرب با استانداردهای ویلکاکس و شولر مورد بررسی قرار گرفت. نتایج استاندارد ویلکاکس نشان داد که آب 30 حلقه از چاه های واقع در این دشت در وضعیت نامناسب بوده-اند و نتایج دیاگرام شولر غیرقابل شرب بودن آب زیرزمینی در 3/49 درصد از مساحت دشت را تایید کرد.