بررسی آزمایشگاهی اثر کاهش عمق نصب زهکش بر بهبود شوری زهاب و مقایسه نتایج با ستاده های SEEP/W

اصلاح اراضی شور و سدیمی به دلیل عدم زهکشی طبیعی نیازمند توسعه سامانه زهکش های مصنوعی زیرزمینی است. عمق نصب زهکش‌ها یکی از چالش های مهم در طراحی و اجرای شبکه های زهکشی است. نصب زهکش‌های عمیق موجب افزایش حجم آب ورودی به داخل آن‌ها و کاهش کیفیت زهاب خروجی می‌گردد. از طرفی زهکش‌های عمیق نیمرخ بزرگتری از خاک را شسته و نمک‌های محبوس در اعماق خاک را همراه با زهاب وارد تخلیه گاه ‌نهایی می‌نمایند. در این مطالعه یافتن عمق بهینه نصب زهکش‌ها برای کاهش حجم زهاب و بهبود شوری آن مدنظر بوده است. برای این منظور از یک مدل آزمایشگاهی و یک مدل عددی بهره گرفته‌ شد. زهکش‌ها در اعماق 25/0، 5/0 و 85/0 متری در یک تانک شن حاوی سه لایه خاک رس سیلتی با شوری‌ اولیه به ترتیب از بالا 7/12، 2/31 و 5/67 دسی زیمنس بر متر نصب شده و کمیت و شوری آب خروجی مورد بررسی قرار گرفت. مدل آزمایشگاهی ساخته شده، توسط نرم‌افزار SEEP/W شبیه‌سازی شد و نتایج نشان داد که با افزایش عمق نصب زهکش‌ها، نیمرخ بزرگتری از خاک شسته شده و خطوط جریان تا عمق بیشتری در خاک پایین رفته و سپس به سمت زهکش‌ها جریان می‌یابند. علاوه بر آن دبی خروجی از لوله‌های زهکش نیز توسط نرم‌افزار محاسبه شد. بیشترین شوری خارج شده از سه عمق به ترتیب برابر با 1/43، 6/55 و 8/131 دسی زیمنس بر متر و دبی خروجی از سه عمق نیز برابر با 24، 46 و 54 میلی متر بر روز به دست آمد. نتایج نشان داد که با افزایش عمق، دبی خروجی نیز افزایش می‌یابد. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که کاهش عمق نصب زهکش‌ها موجب بهبود شوری آب خروجی و کاهش حجم آن می‌گردد.