ارزیابی برخی پاسخ های القا شده گندم نان و دوروم در تنش سرما

در این تحقیق پاسخ های القا شده گیاهان سازگارشده و سازگار نشده گندم نان (Triticum aestivum L.) (رقم نورستار) و گندم دوروم (Triticum turgidum L.) (ژنوتیپ های گردیش و SRN) به تنش سرما از طریق اندازه گیری شاخص های خسارت (ELI)، پراکسیداسیون چربی های غشا (MDA) و فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان (سوپر اکسید دیسموتاز، کاتالاز، آسکوربات پراکسیداز و گایاکول پراکسیداز) ارزیابی شد. ژنوتیپ ها پاسخ های متفاوتی به تیمارهای دمایی (23 و 5- درجه سانتی گراد) نشان دادند. تحت تنش سرما، به موازات کاهش شاخص های خسارت، فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان به خصوص در گیاهان سازگارشده افزایش یافت، طوری که افزایش فعالیت آنزیم ها در نورستار بیشترین و در SRN کمترین بود. سازگاری به سرما، آمادگی بیشتری را در مقابله با تنش سرما در نورستار در مقایسه با ژنوتیپ های دوروم ایجاد کرد و کمترین میزان خسارت و بیشترین میزان فعالیت سیستم دفاعی سلول در این شرایط بدست آمد. نتایج نشان داد که تفاوت فراوانی در شدت و سرعت پاسخ های سلولی در این ژنوتیپ ها وجود دارد. تغییر همزمان الگوی فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان که با تغییر شاخص های خسارت (ELI و MDA) مرتبط است، گویای آن است که فعالیت این آنزیم ها احتمالا در همراهی با سایر مکانیسم های دفاع سلولی، تحمل به تنش سرما یا توان زیستی گندم را افزایش داده و یا سبب بهبودی گیاه پس از اعمال تنش شدید می شود. دوره های سازگاری کوتاه مدت سبب افزایش ظرفیت ژنتیکی تحمل به سرما در ژنوتیپ های گندم شد به طوری که درجه تحمل در نورستار بیشتر از ژنوتیپ های دوروم بود. چنین شاخص هایی ممکن است در ارزیابی ژنوتیپ های گندم به تنش سرما به همراه تیمارهای تنش کوتاه مدت که موجب صرفه جویی در زمان و هزینه پژوهش شده، موثر باشند.