سنجش چندمرکزیتی مجموعه های شهری کشور؛ نمونه موردی: مجموعه شهری آمل-بابل-قائمشهر-ساری

در سال های اخیر مفهوم توسعه چندمرکزی به عنوان یک ابزار برنامه ریزی برای ارتقا رقابت مندی، انسجام اجتماعی و پایداری محیطی مناطق پیشنهاد شده است. علیرغم اینکه، مفهوم چندمرکزی به عنوان یک هدف مطلوب برنامه ریزی عنوان شده، مطالعات تجربی اندکی برای آزمون مطلوبیت به کارگیری این مفهوم صورت گرفته است. علاوه بر این، مطالعات تجربی موجود، نتایج متناقضی را نشان داده اند. دلیل چنین تناقضی را می توان در ماهیت چند سطحی و چند بعدی مفهوم چندمرکزیتی یافت. که بیانگر ضرورت تعریف و ارائه شاخص های مشترک و مناسب برای سنجش درجه چندمرکزی به ویژه در مقیاس منطقه ای است. اکثر مطالعات، پیرامون سنجش چندمرکزی منطقه ای، بر رویکردهای آماری و مورفولوژیک بنا شده اند که اساسا، توزیع فضایی اشتغال و جمعیت را در نواحی کلانشهری بدون تمرکز بر روی عملکردی که هر گره ایفا می کند، در نظر می گیرد. بر همین اساس، پژوهش حاضر سعی دارد تا با مقایسه رویکردهای مورفولوژیک و عملکردی، شاخص های مناسبی را برای سنجش و تعریف چندمرکزیتی مناطق بیابد و در مرحله بعد، پتانسیل ها و قابلیت های مجموعه شهری آمل-بابل-قائمشهر-ساری را برای تبدیل شدن به یک منطقه شهری چندمرکزی با استفاده از این شاخص ها بسنجد.