هدررفت خاک در شیارها و تغییرات زمانی آن طی بارندگی در خاک های با بافت مختلف

فرسایش شیاری فرآیند جدا شدن و انتقال ذرات خاک توسط جریان متمرکز روان آب بر روی دامنه شیب دار است. این فرسایش نقشی مهم در هدررفت خاک در دامنه ها دارد. ویژگی های مختلف خاک با تاثیر بر مقاومت آن در برابر ضربه قطرات باران و تنش برشی روان آب، بر گسترش فرسایش شیاری اثر می گذارند. هدف از این آزمایش، بررسی فرسایش شیاری در خاک های با بافت مختلف و تعیین تغییرات زمانی آن طی بارندگی بود. برای این منظور هشت خاک با بافت مختلف (رسی، لوم رسی، لوم رس شنی، لومی، لوم سیلتی، لوم شنی، شن لومی و شنی) در کرت هایی به طول 2/1 متر و در عرض 1 متر در دامنه ای شیب دار تحت باران شبیه سازی شده مورد بررسی قرار گرفتند. هر یک از کرت ها تحت پنج رخداد باران با شدت 60 میلی متر در ساعت و مدت یک ساعت قرار گرفتند. مقدار فرسایش شیاری بر اساس میزان رسوب جمع شده در مخزن انتهای کرت ها تعیین شد. نتایج نشان داد که فرسایش شیاری در شیارها به شدت تحت تاثیر بافت خاک قرار گرفت (01/0p≤). بیش ترین و کم ترین میزان فرسایش شیاری به ترتیب در خاک رسی (322 گرم بر متر مربع) و خاک شنی (صفر) مشاهده شد. میزان فرسایش شیاری در خاک ها به سرعت نفوذ آب و انتقال پذیری ذرات وابسته بود. شدت فرسایش شیاری به دلیل تخریب خاکدانه ها و تولید روان آب طی دوره بارندگی افزایش پیدا کرد. شدت فرسایش شیاری در ابتدای دوره بارندگی به سرعت بالا رفته و در ادامه به حد تقریبا ثابتی رسید. در خاک لومی به دلیل پایداری نسبی خاکدانه ها، میزان تغییرات فرسایش شیاری طی بارندگی کم تر بود.