بررسی اثر مسمومیت زایی نانو ذره نقره بر سیستم های زیستی و اکولوژیکی

نانونقره به دلیل خواص ضد باکتریایی، به طور گسترده ای در بسیاری از محصولات شامل: لباس، رنگ ها، پلاستیک ها، ظروف نگهداری غذا، باند های زخم، لوازم بهداشتی و وسایل و لوازم خانگی از قبیل یخچال و ماشین لباسشویی استفاده شده است. اما به دلیل پایین بودن قیمت آنتی بیوتیک ها، نانونقره در تغذیه دام و طیور به عنوان محرک رشد کمتر استفاده شده است. اخیرا با توجه به ممنوعیت استفاده از آنتی-بیوتیک های محرک رشد در تغذیه دام و طیور استفاده از مواد جایگزین مانند ترکیبات نانونقره مورد توجه قرار گرفته است. نتایج آزمایشات مختلف روی طیور نشان داده است که ترکیبات نانو نقره اثر منفی بر رشد و توسعه این گونه نداشته است. نتیجه آزمایش ما در دانشگاه شهید باهنر کرمان که روی جوجه های گوشتی در فازهای مختلف تولیدی انجام شد نشان داد که استفاده از سطوح مختلف نانو نقره (ppm 1/5 و 1و 5/ 0) در آب آشامیدنی طیور اثر منفی بر عملکرد جوجه ها نداشت ولی بطور معنی داری تعداد باکتری های مفید روده یعنی باکتری های اسید لاکتیک را افزایش داد. با این حال نگرانی هایی در رابطه با استفاده این مواد بعنوان مواد ضد باکتریایی وجود دارد. زیرا این مواد در بافت های مختلف حیوان ذخیره شده و پتانسیل مسمومیت زایی برای حیوان و انسان را داشته و همچنین ممکن است باعث آلودگی محیط زیست هم بشوند. علیرغم توسعه تجارتی استفاده از نانو نقره در محصولات مختلف اطلاعات اندکی در رابطه با اثرات زیست محیطی این مواد وجود دارد. زیرا که مقادیر اندک این مواد در حد نانو گرم در لیتر می تواند زندگی پروکاریوت ها، بی مهرگان و ماهی ها را تحت تاثیر قرار داده و باعث آلودگی محیط زیست هم بشود. با توجه به اینکه ساز و کارهای مسمومیت زایی این مواد هنوز بخوبی روشن نیست، مطالعه حاضر نتایج حاصل از تحقیقاتی که در زمینه مسمومیت زایی نانوذرات نقره در گونه های مختلف جانوری انجام شده را بررسی و پیشنهادات و راه حل هایی را برای درک بیشتر نقش نانو نقره در مسمومیت زایی و آلودگی های زیست محیطی ارائه می کند.