بررسی اثرهای اقلیم شناختی تاوه قطبی پوشن سپهر در منطقه جنوب غرب آسیا

یافتن رابطه بین وضعیت و تحول پوشن سپهر و شرایط جوی در سطح زمین، علاوه بر اینکه درک ما را از چگونگی عملکرد لایه های گوناگون جو و دینامیک آنها افزایش می دهد، پیامدهایی برای بهبود پیش بینی وضع هوا و اقلیم در هر منطقه دربر دارد. هدف اصلی پژوهش حاضر، شناخت این پیامدها با تمرکز بر منطقه جنوب غرب آسیا است. در این پژوهش، داده های روزانه بازتحلیل NCEP/NCAR شامل فشار، دما، دمای کمینه، رطوبت نسبی، آهنگ بارش و ارتفاع ژئوپتانسیلی در ترازهای گوناگون و یا روی سطح زمین از 1958 تا 2011 به کار رفته است. منطقه مورد بررسی، عرض های N°25 تا N°45 و طول های E°35 تا E°65 را دربر می گیرد که شامل ایران و مناطق واقع در غرب آن تا شرق دریای مدیترانه است. در این تحقیق نشان داده می شود که به دنبال رویداد تاوه قطبی ضعیف، از یک سو دمای میانگین روزانه سطح زمین در بیشتر نقاط منطقه نسبت به حالت قوی تاوه قطبی کاهش می یابد و از سوی دیگر تعداد رویدادهای سرد شمارش شده در کل منطقه نیز کمتر می شود. همچنین، پس از رویداد تاوه قطبی ضعیف، همه نقاط منطقه با کاهش فشار سطحی و بیشتر نقاط با افزایش رطوبت نسبی نسبت به تاوه قطبی قوی همراه است. آهنگ بارش در دو حالت متضاد تاوه قطبی، در هر یک از نقاط منطقه متفاوت است؛ در برخی نقاط افزایش و در برخی کاهش مشاهده می شود که بیشینه تفاوت دو حالت به 5/12 میلی متر در ماه می رسد. در مجموع، می توان نتیجه گرفت که گرچه میزان تاثیر شدت تاوه قطبی پوشن سپهر در وضعیت آب وهوایی ایران از برخی نقاط کره زمین مانند شمال قاره امریکا کمتر است، اما این آثار می تواند در بحث پیش بینی بلند مدت وضع هوا در این منطقه حائز اهمیت باشد.