بررسی امکان کشت درون شیشه ای سه گونه قارچ میکوریز آربسکولار

مهمترین محدودیت برای بکارگیری وسیع همزیستی میکوریزی در اراضی زراعی و باغی، طبیعت همزیست اجباری بودن این قارچ ها می باشد که تولید صنعتی مایه تلقیح این قارچ ها را تاکنون با مشکل مواجه نموده است. برای فائق آمدن بر این مشکل روش های مختلفی از جمله هیدروپونیک، آئروپونیک و کشت همزمان ریشه و قارچ ارائه گردیده است. هریک از این روش ها،توانائی ها و محدودیت هایی برای تکثیر این نوع قارچ ها را دارا می باشد. هدف از انجام این تحقیق بررسی کارایی روش کشت درون شیشه ای ریشه های القایی برای تکثیر گونه های مختلف قارچ های میکوریز آربسکولار است. بدین منظور در ابتدا با استفاده از سه سویه Agrobacterium rhizogenes و دیسک های استریل هویج، تلاش شد تا ریشه های القایی مورد نیاز برای تکثیر قارچ های میکوریزی تهیه گردد. نتایج اولیه نشان داد که ریشه های القایی در بافت گیاهی هویج تشکیل گردید. این ریشه ها برای انجام مرحله بعدی مورد استفاده قرار گرفتند. اسپورهای سه گونه از قارچ های میکوریزی به نام های Glomus intraradices، Glomus etunicatum و Glomus mosseae در مجاورت ریشه گیاه سورگم در طی یک دوره چهار ماهه تکثیر شده و پس از جداسازی از خاک با استفاده از آنتی بیوتیک های استرپتومایسین سولفات و جنتامایسین سولفات ضدعفونی سطحی و در شرایط کاملا استریل در مجاورت راس ریشه های القایی حاصل از دیسک هویج بر روی محیط کشت M medium قرار داده شدند. پس از برقراری رابطه همزیستی بین دو ارگانیسم، برای تکثیر همزمان، ریشه های همزیست شده با قارچ به ظروف شیشه ای 250 میلی لیتری حاوی 100 میلی لیتر محیط کشت M medium منتقل گردیدند. پس از گذشت 8 هفته محتویات ظروف شیشه ای از محیط کشت جداسازی و تعداد اسپورهای تشکیل شده در آنها شمارش گردید. نتایج این تحقیق نشان داد که اولا ریشه های القایی تشکیل شده به خوبی در محیط کشت سنتز شده رشد کرده و پایداری ژنتیکی خود را حفظ نمودند و همچنین مشخص گردید که روش کشت درون شیشه ای بر اساس مواد و روش های بکار گرفته شده در این پژوهش مناسب برای تکثیر دو قارچ G. intraradices و G.etunicatum می باشد، لیکن قارچ G.mosseae در این روش تکثیر اسپورزایی نکرد و برای تکثیر آن توصیه می شود یا تغییراتی در روش بکار گرفته شده اعمال گردد و یا از روش های دیگری مثل هیدروپونیک و آئروپونیک استفاده گردد.