ارزیابی تاثیر تغییرات زمانی شرایط اقلیمی و وضعیت آب زیرزمینی بر شدت بیابان زایی دشت گرمسار

نخستین گام در بیابان زدایی، جلوگیری از گسترش بیابان می باشد؛ که این مسئله باید متکی بر شناخت پدیده هایی است که با کنش واندرکنش با یکدیگر در یک ناحیه تغییراتی را به وجود می آورند و منجر به بیابان زایی می شوند. در این پژوهش با استفاده از روش ایرانی IMDPA شدت بیابان زایی دشت گرمسار در 4 دوره زمانی 75-1373، 81-1375، 88-1381 و 90-1388 مورد ارزیابی قرار گرفت. پس از بررسی و ارزیابی های اولیه دو معیار اقلیم و آب به عنوان مهم ترین معیارهای موثر در بیابان زایی منطقه در نظر گرفته شد. برای معیار اقلیم 3 شاخص خشکی ترانسو، بارش سالانه و شاخص خشکسالی و برای معیار آب 3 شاخص افت آب زیرزمینی، هدایت الکتریکی و نسبت جذب سدیم درنظر گرفته شد. سپس براساس مدل مذکور به هر شاخص امتیاز ددهی شدو با میانگین هندسی نقشه های وضعیت بیابان زایی در نرم افزار ARCGIS9.3برای 4 دوره زمانی تهیه شد؛ سپس با تلفیق نقشه معیارها به روش متوسط هندسی، نقشه وضعیت بیابان زایی برای 4 دوره به دست آمد. از بین شاخص های بررسی شده در این دوره، چهار شاخص خشکی ترانسو، افت آب زیرزمینی، هدایت الکتریکی آب و شاخص بارش سالانه به ترتیب با ارزش عددی 81/3، 17/3، 11/3 و 09/3 بیشترین تاثیر و دو شاخص نسبت جذب سدیم، شاخص خشکسالی به ترتیب با ارزش عددی 17/1 و 63/1 کمترین تاثیر را در بیابان زایی دشت گرمسار دارند. تجزیه و تحلیل معیارهای بیابان زایی در منطقه گرمسار نشان داد که در میان معیارهای مورد بررسی، معیار آب بیشترین اثر را بر روی تخریب زمین و بیابان زایی از سال 1373 داشته است.