تاثر شاعران از رسایل جامع پیرهرات

کلام بسیاری از شاعران پارسی زبان، تجلی گاه دقایق و ریزه کاری های عرفانی و ذوقی است. نمودگاه این تجلیات، زمانی بهتر فهمیده می شود که کلام شاعران ایرانی، نظیر خیام، سنایی، عطار، مولوی، سعدی و حافظ با رسایل جامع پیر هرات در سه حوزه لفظ، معنا، و وزن به طور دقیق مورد واکاوی قرار گیرد. اقتباس های معنایی شاعران، معمولا دارای اصطلاحات و مفاهیم عارفانه می باشد که با برداشتی تقریبا آزاد، سمبلیک و اغلب بسیار نرم تر از پیر هرات به تصویر کشیده شده است. در پاره ای از موارد، برداشت های لفظی شاعران ایرانی با کمک ترفندهای ادبی، بسی دل نشین تر از کلام پیر هرات نقش بندی شده است. وزن اشعار خواجه عبدالله انصاری نیز در سخن شاعران پارسی زبان، گاهی یکسان و گاهی با کمی تغییر، برای بیان مفاهیم ذوقی و لطیف به کار رفته است.