مفهوم موسع اقدامات مجرمانه مشترک در حقوق کیفری بین الملل

دکترین اقدامات مجرمانه مشترک به عنوان یک نمونه از مسئولیت کیفری در حقوق کیفری بین المللی مطرح است. این مفهوم به صورت صریح، نخستین بار توسط شعبه تجدیدنظر دادگاه کیفری بین المللی یوگسلاوی سابق و در سال 1999 در پرونده تادیچ مطرح شد. اما پیشاز این هم بارها توسط رویه قضایی بین المللی مورد تاکید قرار گرفته بود. از آن پس، این مفهوم به عنوان یکی از مهمترین و موثرترین روش های تعقیب توسط همین دادگاه و سایر دادگاه های موردی دیگر مورد استفاده قرار گرفت. مطابق با این مفهوم، اعضای تشکیل دهنده یک طرح مشترک، ممکن است علاوه بر مسئول شناخته شدن در برابر جرایم مورد توافق، در برابر همه جرایمی که به عنوان نتیجه طبیعی و قابل پیش بینی از طرح مورد توافق محسوب می شود، مسئولیت کیفری پیدا نمایند. اقدامات مجرمانه مشترک و خصوصا دسته سوم از این اقدامات که تحت عنوان اقدامات مجرمانه مشترک موسع مطرح است و مسئولیت را برای اعمال قابل پیش بینی خارج از طرح مشترک وضع می کند، به عنوان یکی از بحث برانگیزترین مفاهیم در حقوق کیفری بین اللملی مطرح است. در نوشتار حاضر به بررسی و تحلیل دقیق اقدامات مجرمانه مشترک - طبقه بندی سه گانه این مفهوم، عناصر مادی و معنوی هر طبقه با تاکیدی بر دسته سوم از این اقدامات و انتقادات وارده برآن می پردازیم.