بررسی عددی اثر مولفه قائم زلزله های حوزه نزدیک بر رفتار دینامیکی سدهای خاکی، مطالعه موردی سد البرز

در این مقاله اثر مولفه قائم زلزله های حوزه نزدیک بر رفتار دینامیکی سدهای خاکی مطالعه و ارزیابی می شود. بیشتر پژوهش های انجام شده در رابطه با تاثیر زلزله های حوزه نزدیک بر رفتار دینامیکی سدهای خاکی، شامل اثر مولفه افقی آن ها است. یکی از ویژگی های مهم زلزله های حوزه نزدیک، دارا بودن مولفه قائم قابل توجه با محتوای فرکانسی بالاست که در بسیاری از موارد از مولفه افقی همان زلزله به مقدار قابل توجهی تجاوز می کند. تاکنون مطالعات کمی در این زمینه صورت گرفته است. برای بررسی اثر مولفه قائم زلزله های حوزه نزدیک بر رفتار دینامیکی سدهای خاکی، مدلی دو بعدی از سد البرز به روش تفاضل محدود و با کمک نرم افزار FLAC 2D در نظر گرفته شد. در این مطالعه شتاب نگاشت های حوزه نزدیک و دور از یک زلزله انتخاب شد تا امکان مقایسه بهتر و دقیق تر فراهم شود. نتایج تحلیل ها بیانگر اثر قابل توجه مولفه قائم زلزله های حوزه نزدیک بر رفتار دینامیکی سدهای خاکی شامل افزایش نشست تاج سد تا حدود 45 درصد، افزایش تغییر شکل های افقی محور سد، کاهش ضریب بزرگ نمایی تاج سد و همچنین لزوم توجه به اثر مولفه قائم زلزله، به ویژه در نواحی نزدیک به گسل که احتمال وقوع زلزله های حوزه نزدیک وجود دارد، است، که این مسئله باید در جانمایی سدهای خاکی به لحاظ توان لرزه ای و فاصله از گسل های موجود در منطقه و همچنین در طراحی آنها در نظر گرفته شود.