ترکیب پذیری و عمل ژن در آفتابگردان با استفاده از روش لاین × تستر

به منظور تعیین ترکیب پذیری های عمومی و خصوصی و عمل ژن برای صفات زراعی در آفتابگردان پنج لاین نر عقیم سیتوپلاسمی و چهار لاین برگرداننده باروری (تستر) بر اساس الگوی لاین × تستر با هم تلاقی داده شدند. هیبرید های حاصل با استفاده از طرح بلوک های کامل تصافی در سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دانشگاه تبریز در سال های 1388 و 1389 ارزیابی شدند. ارتفاع بوته، قطر طبق، قطر ساقه، وزن هزار دانه، روز تا شروع گلدهی، روز تا رسیدگی و تعداد دانه های پوک در طبق عمدتا به وسیله اثرات افزایشی ژنی کنترل شدند. در حالی که روز تا پایان گلدهی تحت تاثیر عمل فوق غالبیت ژن ها قرار داشت. در تبیین عملکرد دانه، عملکرد دانه بدون پوسته، عملکرد روغن، درصد روغن، وزن خشک طبق و وزن دانه در طبق هر دو اثر افزایشی وغیر افزایشی ژنی نقش داشتند. لاین های نر عقیم 52 و 148 و تستر های 50 و 25 از بهترین ترکیب پذیری عمومی برای عملکرد دانه و روغن برخوردار بودند. هیبریدR50 × 22 بیشترین ترکیب پذیری خصوصی برای عملکرد دانه و روغن را نشان داد.