بررسی روند تغییرات مکانی غلظت رسوب در طول دامنه

فرسایش یکی از مهم ترین عوامل تخریب خاک و کاهش حاصل خیزی است. از آنجایی که طول دامنه یکی از فاکتورهای موثر در شکل زمین و، درنتیجه، در میزان فرسایش است، در این تحقیق سعی شد تغییرات مکانی غلظت رسوب در طول دامنه تا رسیدن به ظرفیت حمل بررسی شود. بدین منظور، یک سیستم شبیه ساز دامنه طراحی و ساخته شد. این سیستم شامل ده فلوم پنج متری است که با سری کردن آن ها دامنه ای پنجاه متری ایجاد می شود. در این سیستم، به کمک پنجاه لوله آبده، که به فواصل یک متری بر روی فلوم ها نصب شده و آبدهی هر یک 100 میلی لیتر است، جریان تجمعی ایجاد می شود. متغیرهای دیگر شامل دو نوع خاک است: یکی با بستر مارنی و دیگری با بستر کنگلومرایی از منطقه طالقان، و شیب در سه سطح 15، 5/22، و 30 درصد است. برای هر تیمار سه تکرار و در مجموع 18 بار آزمایش انجام گرفت. در هر آزمایش، از انتهای هر فلوم چهار نمونه گرفته شد و غلظت آن تعیین گردید. سپس، داده ها به صورت فاکتوریل و در قالب طرح های کاملا تصادفی تجزیه و تحلیل آماری شد. همچنین، برای برازش یک منحنی مناسب بر داده های مشاهده ای از تابع ریچارد استفاده شد. نتایج نشان دهنده معنی دارنبودن خاک ها و معنی دارشدن شیب و طول دامنه در غلظت رسوب است. از طرف دیگر، قرارگرفتن غلظت رسوب دو فلوم آخر در یک کلاس نمایانگر نزدیک شدن غلظت رسوب به ظرفیت حمل در این طول است. همچنین، از نتایج به دست آمده این گونه استنباط می شود که مدل ریچارد به خوبی می تواند روند تغییرات غلظت در طول دامنه را شبیه سازی نماید.