خوانش بینانشانه ای تصویرسازی های گیلگمش با تاکید بر مطالعه تک اسطوره - ترا متن

میل به جاودانگی یکی از مهم ترین دغدغه های فکری بشر بوده و انسان همواره در مسیر یافتن راه حلی برای رهایی از مرگ، به داستان سرایی پرداخته که در قالب آثار هنری و ادبی فرهنگ های مختلف بشری قابل مشاهده است. بارزترین شخصیت اسطوره ای بین النهرین که در راه کشف معمای بی مرگی سفری را در پیش می گیرد «گیلگمش» معرفی شده. این روایت؛ توسط مولفان و هنرمندان بسیاری بازنمود یافته است. از این میان بازآفرینی ادبی احمد شاملو با تصویرسازی مرتضی ممیز (1340 ه ش) و تالیف ویلیام الری لئونارد با تصویرسازی اروینگ آمن (1353 ه ش) با موضوع گیلگمش نظر این نوشتار را به خود جلب کرده است. از آنجایی که روایتی واحد الهام بخش مصوران بوده، تفاوت هایی در تصاویر ایجاد شده دیده می شود که علل این اختلافات مدنظر می باشد. در این مقاله تلاش می شود تا بر اساس رویکردهای جدید از جمله: نظریه تک اسطوره و سفر قهرمان جوزف کمبل؛ و روش های تطبیقی تحلیلی چون نظریه ترامتنیت ژرار ژنت، بازنمود تصویری این روایت را در دو فرهنگ مختلف بررسی کنیم. هدف از این پژوهش کشف جایگاه تصاویر خلق شده با مضمون خاص (جاودانگی) به وسیله تطبیق در الگوی سفر قهرمان کمبل می باشد که در این راستا؛ طبقه بندی متن کلامی و میزان انطباق این روایت با مراحل سفر قهرمان و همچنین علل شباهت ها و تفاوت های موجود در خلق تصاویر با استفاده از روابط بینامتنی نیز بررسی می شود. یافته ها بیانگر این است که اگر چه این تصاویر دارای مضمونی مشترک هستند لیکن، به دلیل تاثیر بافت و پیش متن های فرهنگی و هنری متفاوت بر هنرمندان شاهد تفاو تهایی در خلق تصاویر هستیم.