اثر توام شوری و تراکم خاک بر برخی شاخص های رشد ذرت

شوری و تراکم خاک از مهم ترین محدودیت های رشد و تولید گیاهان زراعی به حساب می آیند. تحقیق حاضر برای بررسی اثر توام شوری و تراکم خاک بر برخی شاخص های رشد گیاه ذرت (Zea mays L.) رقم سینگل کراس 704 انجام شد. برای این منظور آزمایشی گلدانی و به صورت فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی و با سه تکرار انجام شد. فاکتورها شامل شوری خاک در سه سطح (قابلیت هدایت الکتریکی عصاره اشباع 5/ 1، 5/ 2 و 5/ 4 دسی زیمنس بر متر) و تراکم خاک در سه سطح (چگالی ظاهری، 3/ 1، 55/ 1 و 75/ 1 گرم بر سانتی متر مکعب) بود. برای ایجاد سطوح شوری در خاک گلدان ها، مقادیر مختلف NaCl در حجم آب مقطر لازم برای رساندن رطوبت جرمی به 16 درصد، حل و سپس به خاک افزوده شد. برای ایجاد تراکم در خاک گلدا ن ها وزنه 5 /4 کیلوگرمی از ارتفاع 45 سانتی متری بر سطح خاک درون گلدان ها رها می شد. افزایش شوری خاک از 5/ 1 به 5/ 4 دسی زیمنس بر متر باعث کاهش معنی دار ارتفاع گیاه، وزن خشک بخش هوایی، وزن خشک ریشه، سطح برگ و شاخص کلروفیل برگ (از 10 تا 24 درصد) شد. افزایش تراکم خاک از 3/ 1 به 75/ 1 گرم بر سانتی متر مکعب نیز شاخص های مذکور را به طور معنی داری (از 11 تا 63 درصد) کاهش داد. در سطوح شوری و تراکم به کار رفته، به طور میانگین، تراکم خاک بیش از شوری خاک باعث کاهش رشد ذرت شد. اثر شوری و تراکم خاک به صورت توام بیشتر از اثر جداگانه هر یک از آنها بر شاخص های مذکور بود و منجر به کاهش شدید (از 22 تا 73 درصد) شاخص های رشد، به ویژه شاخص کلروفیل برگ شد. به عبارت دیگر، تراکم خاک اثرهای منفی شوری بر رشد ذرت را تشدید کرد.