بررسی فنون رمزپردازی در رمان های «جزیره سرگردانی» و «ساربان سرگردان»

رمان دوجلدی «جزیره سرگردانی» و «ساربان سرگردان» یک اثر رمزی است. دانشور برای استفاده از زبان غیر مستقیم رمز جهت بیان گفتنی های گوناگون از فنون متنوعی استفاده کرده است که همگی بدیع اند و در عین حال کشف آن ها تابعی از سازمان بندی متن داستان است؛ استفاده از صحنه های خاص، واژه های ناگزیر از تفسیر، وصفهای رمزی، فراوانی حواشی، جملات معترضه، زمان های خاص و معروف، شعارهای مشهور، مکانهای سیاسی، مفاهیم کنایی کلمات، تداعی معانی الفاظ، غالب ترین مفهوم کلمات، مشابهتهای لفظی، احتمالات علمی، نمونه های خاص، مجاز به علاقه سببیت، اوصاف به جای اسامی، سنتهای اساطیری، لازم معنی کلمات و جملات، مفاهیم کنایی عبارات، خاصیت اسامی و افزودن القاب معنیدار به اسامی، از جمله فنونی اند که در این رمان قابل استنباط اند. در استنباط این فنون صرفا به سبک، زبان، تفاسیر نویسنده، برآیند مقایسه تعدادی از صحنه ها، کیفیت تعامل صحنه ها با محتوای آن ها و نحوه سازمان بندی درونی متن متکی بوده ایم با این استثنا که به ندرت از آثار تاریخی شاهد آورده ایم. غرض این نوشته استخراج فنون هنری دانشور در ایجاد رمزهای بدیع برای کمک به گسترش دلالت های غیر مستقیم زبان فارسی و شیوه های داستان نویسی است.