آثار پساب بر برخی ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک در پروژه های بیولوژیکی احیای مراتع (مطالعه موردی شرق اصفهان)

پژوهش حاضر به منظور بررسی پیامدهای کاربرد پساب شهری بر برخی ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک در مراتع منطقه سگزی واقع در شرق اصفهان انجام شد. 6 سایت مطالعاتی با توجه به نوع پوشش گیاهی دست کاشت (گونه های تاغ، قره داغ) و روش آبیاری (شیاری، غرقابی، و بدون آبیاری) انتخاب شد و در هر سایت حداقل چهار و حداکثر دوازده تکرار انتخاب شد و از لایه های 0 10 و 10 30 سانتی متری خاک نمونه برداری شد. بافت، مقدار ماده آلی، اسیدیته، رسانایی الکتریکی، میزان سدیم، کلسیم، و منیزیم محلول، و پایداری ساختمان خاک (رس قابل پراکنش) برای 94 نمونه خاک بررسی و با استفاده از تجزیه واریانس و تجزیه مولفه های اصلی تحلیل شد. بر اساس نتایج، استفاده از پساب با شست و شوی نمک های محلول خاک و انتقال آن ها به عمق خاک و افزودن مواد آلی و معدنی تغییراتی در خاک ایجاد کرد. رسانایی الکتریکی خاک در سایت های بدون آبیاری (0 10 سانتی متری) یا آبیاری به شیوه شیاری (10 30 سانتی متری) به طور معنی داری (05/0=α) بیش از سایت هایی با آبیاری غرقابی بود. کاربرد پساب موجب افزایش میزان ماده آلی خاک، نسبت به مناطق بدون آبیاری، شد و میزان پایداری خاک دانه ها نیز به طور معنی داری (05/0=α) افزایش یافت. استفاده از پساب به کاهش سدیم محلول خاک منجر شد و، در نتیجه، میزان رس قابل پراکنش کاهش یافت و بر پایداری ساختمان خاک افزوده شد. در مجموع، استفاده از پساب در پروژه های احیای مراتع، با توجه به اینکه خطرهای زیست محیطی کمتری نسبت به کاربرد آن در عرصه های کشاورزی دارد، توصیه می شود.