استخراج ترکیبات ضدانعقادی از تانتاکول های شقایق دریایی Stichodactyla haddoni خلیج فارس

موجودات دریایی منابع بی نظیر محصولات طبیعی زیست فعال هستند، که ویژگی های ساختاری و شیمیایی آن ها در تولیدات طبیعی جانداران خشکی زی یافت نمی شود. از بین ترکیبات مختلف زیست فعال، گلیکوزآمینوگلیکان ها هستند. هپارین، گلیگوزآمینوگلیکانی به شدت سولفاته است که خاصیت ضد انعقاد طبیعی دارد. ترکیبات هپارینی و شبه هپارینی در بیشتر جنبه های پزشکی به عنوان داروهای ضدانعقادی استفاده می شوند. با این حال، به دو دلیل عمده 1) آلودگی نمونه های هپارین به دست آمده از روده خوک یا ریه گاو به پاتوژن ها و سایر عوامل بیماری زا 2) کمبود حجم و هزینه، منبع استفاده از هپارین محدود می شود و نیاز زیادی برای ترکیبات جدید از منابع طبیعی وجود دارد. با توجه به اهمیت گلیکوزآمینوگلیکان ها و استفاده گسترده از هپارین در پزشکی، در تحقیق حاضر، به استخراج ترکیبات گلیکوزآمینوگلیکانی از شقایق دریایی و بررسی خاصیت ضد انعقادی آن روی خون انسان پرداخته شده است.
استخراج ترکیبات گلیکوزآمینوگلیکانی از تانتاکول شقایق دریایی (Stichodactlyla haddoni) با استفاده از نمک ستیل پیریدینوم کلراید صورت گرفت. سپس فعالیت ضد انعقادی گلیکوزآمینوگلیکان استخراج شده روی پلاسمای خون انسان به صورت دستی و با دو روش زمان ترومبوپلاستین نسبی فعال شده (APTT) و زمان پروترومبین (PT) آزمایش شد.
مقدار گلیکوزآمینوگلیکان استخراج شده 24 میلی گرم از هر گرم وزن خشک تانتاکول به دست آمد. نتایج بررسی فعالیت ضدانعقادی نشان داد که گلیکوزآمینوگلیکان استخراجی خاصیت ضد انعقادی داشته و در مقایسه با نمونه ی شاهد (33 دقیقه) فرایند انعقاد خون را طولانی تر نمود. در بررسی خاصیت ضد انعقادی با روش سنجی APTT و PT نیز گلیکوزآمینوگلیکان تانتاکولی در مقایسه با شاهد زمان طولانی تری را نشان دادند.
نتایج تحقیق حاضر نشان داد که ترکیبات ضد انعقادی در تانتاکول شقایق دریایی موجود بوده و اگرچه خاصیت ضدانعقادی ضعیف تری را نسبت به هپارین نشان دادند، ولی می تواند جایگزین آن حداقل در شرایط آزمایشگاهی گردد.