مهار همولیز گلبول های قرمز به وسیله عصاره هندوانه ابوجهل Citrullus colocynthis و خاس Ilex spinigera و کرات Gleditsia caspica

برخی مواد شیمیایی در گیاهان با نقش آنتی اکسیدان شناخته شده اند که دارای اثر مهار همولیز گلبول های قرمز نیز هستند. امروزه مصرف آنتی اکسیدان های سنتتیک به دلیل سمیت آنها محدود و توجه جوامع پزشکی به استفاده و یافتن آنتی اکسیدان های طبیعی معطوف گشته است. گیاهان دارویی که بتوانند از همولیز سلول های خونی نظیر آنچه که در برخی بیماری ها وجود دارد، جلوگیری کنند از اهمیت زیادی برخوردارند.
در این مطالعه اثر عصاره متانولی برگ و گوشته گیاه هندوانه ابوجهل، برگ گیاه خاس و برگ و میوه گیاه کرات بر میزان مهار همولیز گلبول های قرمز خون مورد بررسی قرار گرفت.
ابتدا عصاره متانولی از هر گیاه به روش سوکسله تهیه شد. نمونه های خون از افراد سالم تهیه و به دو گروه کنترل و تست تقسیم شد. جهت القای پراکسیداسیون گلبول های قرمز از 2 و 2 آزوبیس (2 آمیدینو پروپان) دی هیدرو کلرید (35 میلی مولار) استفاده شد. اثر هر عصاره بر همولیز القایی گلبول های قرمز خون در ده غلظت (از 5 تا 150 میکروگرم بر میلی لیتر) مورد بررسی قرار گرفت. میزان همولیز با اندازه گیری مقدار هموگلوبین آزاد شده از سلول ها در حضور و عدم حضور هر عصاره با استفاده از روش رنگ سنجی در طول موج 540 نانومتر تعیین شد.
در بین عصاره های مطالعه شده برای عصاره متانولی برگ گیاه کرات IC50، 58/5 میکروگرم بر میلی لیتر و برای عصاره متانولی برگ گیاه خاس IC50، 85/13 میکروگرم بر میلی لیتر یعنی بیشترین میزان مهار همولیز در برابر AAPH اندازه گیری شد.
نتایج حاصل نشان می دهد که استفاده از گیاه های کرات و خاس به عنوان آنتی اکسیدان طبیعی علاوه بر پیشگیری و یا درمان بسیاری از بیماری ها از جمله همولیز گلبول های قرمز خون بر اثر عوامل اکسید کننده می تواند قابل مطالعه باشد.