ارزیابی تحمل ارقام چغندر قند(Beta vulgaris L.) به دماهای انجماد تحت شرایط کنترل شده

به منظور ارزیابی تحمل ارقام چغندر قند به دماهای انجماد، تحقیقی در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد با استفاده از آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در سال 1388 انجام شد و طی آن هفت رقم Suprema، Jolge، Monotunno، Giada، PP8، SBSI1، Palma در معرض 10 تیمار دمایی (0، 2-، 4-، 6-، 8-، 10-، 12-، 14-، 16- و 18- درجه سانتی گراد) قرار گرفتند. گیاهان تا مرحله 4-5 برگی در شرایط طبیعی نگهداری شده و پس از آن به فریزر ترموگرادیان منتقل شدند. تعداد، سطح و وزن خشک برگ، درصد بقاء، درجه حرارت کشنده 50 درصد گیاهان بر اساس بقاء(LT50su) و نیز دمای کاهنده 50 درصد وزن خشک (RDMT50) سه هفته بعد از اعمال تیمارهای دمایی تعیین شدند. نتایج نشان داد که کاهش دما، سبب کاهش معنی دار تعداد، سطح و نیز وزن خشک برگ در گستره دمایی صفر تا C 8- و C 10- تا C 18-شد. مقادیر LT50su و RDMT50 در ارقام مورد بررسی متفاوت بود و رقم Monotunno با LT50su برابر C 16/9- متحمل ترین و ارقام PP8 و SBSI1 با LT50su برابر C 15/2- حساسترین ارقام نسبت به دماهای یخ زدگی بودند. در تمام ارقام مورد بررسی کاهش دما به کمتر از C 14- سبب کاهش درصد بقاء شد. با وجود این در دمای C16- ارقام PP8و SBSI1 بطور کامل از بین رفتند، در حالی که برخی ارقام مانند Suprema و Monotunno درصد بقاء بالایی در دمای مذکور داشتند، ولی کاهش دما به C18- سبب مرگ تمامی آنها شد. همبستگی خوبی بین RDMT50 و LT50su و همچنین بین LT50su و درصد بقا (**99/ 0 = r) وجود داشت.