نمونه ای از فرایند پیشین شدگی واکه ای در مطالعات تاریخی زبان بلوچی (تبدیل تاریخی ū به ī)

در تحول تاریخی زبان ها، اصوات آن ها تحت تاثیر عوامل زبانی خاصی تغییر می کنند و از صورتی به صورت دیگر درمی آیند. در این مقاله، با بررسی 100 واژه در زبان بلوچی، یکی از زبان های ایرانی، معلوم شد که واکه /ū/ در ایرانی قدیم، تحت تاثیر فرایند پیشین شدگی واکه ای، در بخشی از بلوچستان ایران، از جمله نواحی جنوبی و مرکزی، به /ī/ تبدیل شده و، در حال حاضر، در این مناطق به صورت گونه آزاد دوگانه ای به دو صورت /ū/ و /ī/ رایج است. به علاوه، با بررسی این پدیده در بعضی از دیگر زبان های ایرانی از شرقی ترین نواحی(حوزه پامیر) تا غربی ترین نواحی(حوزه های کردی و بختیاری)، معلوم شد که این تحول تاریخی در آن زبان ها نیز اتفاق افتاده است و می توان آن را یک پدیده گسترده و عمومی در زبان های ایرانی به حساب آورد. در نهایت این که بررسی این پدیده در زبان بلوچی در زمینه هایی مانند رده بندی، توصیف های زبانی و مطالعات تاریخی زبان بلوچی و گویش ها و لهجه های آن قابل استفاده است.