بررسی پاسخ های بیوشیمیایی و فیزیولوژیک گیاه دارویی سرخارگل (Echinacea purpurea (L) Moench) به تنش دمای پایین

با هدف بررسی پاسخ های بیوشیمیایی و فیزیولوژیک گیاه دارویی سرخارگل به تنش دمای پایین، پژوهشی به صورت طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در سال 1392، اجرا شد. گیاهچه های پنج ماهه سرخارگل به مدت شش ساعت در سه سطح دمایی 23 (شاهد)، 4 و 4- درجه سلسیوس قرار داده شدند و سپس مقدار نشت یونی (EL) و مالون دی آلدهید (MDA)، فعالیت آنزیم های سوپر اکسید دیسموتاز (SOD)، پراکسیداز (POD)، کاتالاز (CAT)، آسکوربات پراکسیداز (APX) و پلی فنول اکسیداز (PPO)، اکسیداسیون پروتئین برگ ها، میزان فنل، فلاونوئید کل و ظرفیت آنتی اکسیدانی (DPPH) و نیز، متغیرهای فلورسانس کلروفیل از جمله Fm''، Fv''/Fm''، NPQ و qP اندازه گیری شدند. نتایج آزمایش افزایش معنی دار مقدار نشت یونی و MDA را در برگ های سرخارگل به دنبال داشته است به طوری که بیشترین مقدار نشت یونی (7/55 درصد) و MDA (3/12 نانومول بر گرم بافت تازه)، در دمای 4- درجه سلسیوس به دست آمد. در این مطالعه، بیشترین فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی SOD، CAT و APX در گیاهچه هایی ثبت شد که تحت تنش سرما (4 درجه سلسیوس) قرار داشتند. فعالیت دو آنزیم POD و PPO با کاهش دما به 4- درجه سلسیوس کاهش یافت. بیشترین مقدار پروتئین هم، در شرایط سرما محاسبه شد که نسبت به تیمار شاهد در حدود 5/65 درصد افزایش داشت. تنش دمای پایین، میزان فنل و فلاونوئید کل سرخارگل ها را کاهش داد. بیشترین ظرفیت آنتی اکسیدانی (93/0 درصد) در تیمار شاهد به دست آمد. اختلاف معنی داری در بین متغیرهای فلورسانس در شرایط تاریکی مشاهده نشد با این حال، مقدار Fm'' و Fv''/Fm'' با افزایش تنش کاهش یافت و بیشترین مقدار NPQ و qP هم، در دمای 4- درجه سلسیوس ثبت شد. به طور کلی، می توان اظهار داشت که گیاه سرخارگل تحمل نسبتا خوبی به تنش دمای پایین تا 4- درجه سلسیوس دارد.