استخراج و شناسایی بتا-سیتواسترول گلیکوزیدی از ریشه گیاه مریم گلی

گیاه دارویی سالویا (مریم گلی) از تیره نعناعیان دارای 61 گونه در ایران می باشد که 17 گونه آن انحصاری کشورمان است. این جنس گیاهی به طور گسترده در ایران و سایر نقاط جهان دارای استفاده دارویی و غذایی است. خواص دارویی متعددی از جمله ضدمیکروبی، مهار آنزیمی، ضدسرطان و ضد دیابت برای اسانس، عصاره و ترکیبات خالص به دست آمده از این جنس گزارش شده است. در پژوهش حاضر گونه Salvia syriaca که از شهرستان ارومیه جمع آوری شده بود، مورد مطالعه فیتوشیمیایی قرار گرفته و ترکیبات شیمیایی عصاره استونی آن برای اولین بار در ایران آنالیز شد. استخراج عصاره به روش ماسراسیون و حذف حلال با استفاده از دستگاه تقطیر در خلا چرخان انجام شد. جداسازی اولیه با استفاده از ستون کروماتوگرافی منجر به حصول 18 فراکسیون گردید. با انجام خالص سازی بیش تر برروی فراکسیون 15 به روش کروماتوگرافی صفحه ای، یک ترکیب سفید پودری به صورت خالص به دست آمد. برای تعیین ساختمان ملکولی ترکیب به دست آمده از آنالیزهای NMR یک بعدی (1HNMR و 13CNMR) و دو بعدی (HMBC، HMQC و NOESY) استفاده شد. در نهایت ترکیب داکسترول با فرمول ملکولی C35H60O6 شناسایی گردید شکل (1).