تحلیل روابط عوامل مکانی و روزهای برفی در ایران

در بسیاری از کشورهای جهان برای طبقه بندی های اقلیمی از روش های متعدد و مختلفی استفاده می شود اما در ایران تعداد معیارهای مورد استفاده اندک است و در نتیجه می توان گفت در بحث بارندگی کشور به بارش های جامد از جمله بارش برف توجه کمتری شده است. در تحقیق حاضر فراوانی روزهای دارای پدیده برف برای 50 ایستگاه سینوپتیک در ایران طی سال های 1970 تا 2000 میلادی با استفاده از سه روش نموداری، آماری و پهنه بندی مورد مطالعه قرار گرفته است. نتایج این تحقیق نشان می دهد ایستگاه زنجان دارای بیشترین فراوانی روزهای برفی و ایستگاه هایی مانند جاسک و چابهار فاقد روزهای برفی می باشند. میانگین کل تعداد روزهای برفی برای دوره مورد مطالعه بین 8 تا9 روز می باشد. همین طور روند روزهای برفی در دوره مورد مطالعه افزایشی بوده که این افزایش از سال 1980 تا 1993 بیشتر مشهود است و بعد از آن مجددا کاهش می یابد، سال 1992 با داشتن میانگین بین 15 تا 16روز برفی و سال 1973 با داشتن میانگین بین 2 تا 3 روز برفی به ترتیب بیشترین و کمترین روزهای برفی را در طی دوره به خود اختصاص دادند. در ایستگاه های ساحلی به دلیل پدیده تاخیر گرمایی بهمن ماه دارای بیشترین شمار روزهای برفی و در ایستگاه های دور از ساحل دی ماه دارای بیشترین شمار روزهای برفی می باشد. با توجه به محاسبات رگرسیونی چند متغیره مشخص شد رابطه بین عرض جغرافیایی و ارتفاع با شمار روزهای برفی مستقیم و معنادار و رابطه بین ضریب تغییرات و عرض جغرافیایی معکوس و معنادار می باشد. با استفاده از نرم افزار surfer پهنه بندی دیدبانی و محاسبه شده تعداد روزهای برفی ایران در محدوده زمانی مورد نظر بر حسب متغیرهای طول و عرض جغرافیایی و شمار روزهای برفی نشان می دهد که هماهنگی مناسبی بین الگوی پهنه بندی محاسبه شده با پهنه بندی دیدبانی شده وجود دارد و این هماهنگی معادلات رگرسیونی را تایید می کند. با استفاده از الگوی پهنه بندی فراوانی روزهای برفی، بیشتر ین فراوانی در ناحیه شمال غرب کشور دیده می شود.