کانت و مابعد الطبیعه زمان

در این نوشتار، می کوشیم دو دعوی اصلی کتاب مابعدالطبیعهٔ زمان، در تفسیرش از نقد عقل محض، به بحث گذارده شود؛ 1. کتاب بر این رای است که از آن جا که وجود و پدیدار، با واسطه گری ذاتی زمان، متساوق با هم اند، بنابراین، زمان به مثابه وجود، موضوع مابعدالطبیعه است. نشان داده خواهد شد که چگونه کتاب، به واسطهٔ برداشتش از تمایز میان شی ء فی نفسه و پدیدار و نیز به واسطهٔ درنیافتن مسئلهٔ اصلی هستی شناسی (استعلایی) دکارتی، نه تنها این رای را پی جویی نمی کند، بلکه، پیشاپیش و هرگز، آن را طرح نمی کند؛ 2. دعوی دیگر کتاب آن است که زمان مقوم نهایی و بی واسطهٔ هر گونه ضرورت و کلیت است؛ در گام اول، مسیری نشان داده خواهد شد که نابودگی و غیاب آن، مستقیما، موجب آن می شود که کتاب مابعدالطبیعهٔ زمان، جایگاه تعیین کنندهٔ حسیات استعلایی و مشخصا زمان را، چنین عارضی عرضه کند، و در واقع، به جایگاه تبیین امکان ضرورت و کلیت فرو کاهد؛ در گام دوم، سخن از این به میان خواهد آمد که کتاب حتی در گزارش سازگارانهٔ نسبت زمان و ضرورت نیز درمی ماند.