مطالعه زادآوری و برخی خصوصیات جوانه زنی بذر حاصل از علف هرز چاودار وحشی (Secale cereale) در تداخل با ارقام گندم نان

بررسی تولید بذر علف هرز و خصوصیات آن در شرایط رقابت با گیاه زراعی، در پیش بینی و مدیریت بلندمدت علف های هرز اهمیت زیادی دارد. از این رو در تحقیق حاضر، دو آزمایش مزرعه ای و آزمایشگاهی اجرا شد. فاکتورهای آزمایش مزرعه ای شامل چهار رقم گندم (سایسون، الوند، چمران و سپاهان) و تراکم های علف هرز چاودار وحشی (Secale cereale) در چهار سطح (20، 40، 60 و 80 بوته در مترمربع) بود و در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. در بخش آزمایشگاهی برای بررسی صفات مربوط به جوانه زنی علف هرز، 25 عدد بذر تولید شده چاودار وحشیاز هر یک از کرت های تداخل طرح مزرعه ای برداشت شد و به عنوان یک واحد آزمایشی منظور گردید. در قسمت مزرعه ای صفات تولید بذر، تعداد سنبله بارور، تعداد بذر در سنبله، تعداد بذر در واحد سطح و وزن هزار دانه چاودار وحشی اندازه گیری شد. در شرایط آزمایشگاهی صفات درصد جوانه زنی تجمعی، میانگین مدت زمان جوانه زنی، طول ساقه چه، طول ریشه چه، وزن خشک ساقه چه و ریشه چه بذرهای چاودار وحشی بررسی شد. نتایج نشان داد که اثر بازدارندگی دو رقم الوند و سپاهان نسبت به ارقام چمران و سایسون بر صفات تعداد سنبله بارور، عملکرد دانه و تعداد دانه تولیدی علف هرز چاودار وحشی بیشتر بود. همچنین بذرهای چاودار وحشی به دست آمده از تداخل با دو رقم الوند و سپاهان، درصد و سرعت جوانه زنی تجمعی پایین تری نسبت به بذور حاصل از تداخل با دو رقم دیگر داشتند. به طورکلی طول و وزن خشک ریشه چه، طول و وزن خشک ساقه چه در بذرهای علف هرز به دست آمده از تداخل با ارقام الوند و سپاهان به طور معنی داری کمترین مقدار بود. رقم سپاهان در مقایسه با سایر ارقام گندم، بیشترین تاثیر منفی بر چاودار وحشی از نظر تعداد بذر دارای توانایی جوانه زنی داشت. همچنین موجب کاهش شدیدتر اکثر خصوصیات رشدی گیاهچه علف هرز شد. از این رو رقم مزبور برای کنترل آلودگی مزرعه در هر دو بازه کوتاه مدت و بلندمدت مناسب بود.