راغب اصفهانی؛ قرآن پژوه و مفسر قرآن

راغب اصفهانی قرآن پژوه بنام ایرانی در سده چهارم و پنجم قمری است. مفردات الفاظ القرآن، از مهم ترین آثار ماندگار قرآنی او بوده که به گفته برخی در معناشناسی بیمانند است. این ویژگی در تفسیر جامع التفسیر او نیز دیده می شود؛ این اثر به اصول و قواعدی اشاره میکند که بعدها مبنا و پایه ای برای قواعد تفسیر و تفطن به نگرش های جدید تفسیری می گردد. از دیگر آثار قرآنی او الذریعه است که در بخش معارف اخلاقی قرآن سخن گفته است. در کتاب های ادبی راغب مانند محاضرات نیز گرایش ها و اندیشه خلاق و پویای متکی به وحی، جلوه دیگر قرآن پژوهی اوست. در این رساله تفسیر پژوهی، به شرح زندگی، عصر مولف و آثار و تالیفات او، به ویژه آثار قرآنی وی پرداخته می شود. زوایای بسیاری از حیات راغب مجهول مانده و حتی اختلاف درباره زمان مرگ وی تا صد سال هم وجود دارد که درباره شخصیتی مانند راغب اندکی شگفت به نظر می رسد. شرح حال نگاران، درباره او سکوت کردهاند و موضع مذهبی او نیز محل اختلاف است. در این پژوهش به اهمیت مقدمه تفسیر و نکات بس مهمی که در آغاز تفسیر به آن پرداخته، اشاره می گردد. بخشی را به مبانی و اصول تفسیری راغب اختصاص خواهیم داد و در نهایت به روش تفسیری و ویژگی های این اثر قرآنی در مقایسه با تفسیرهای معاصران وی و جایگاه اهل بیت در این تفسیر و یکی از مسائل مهم اسلامی یعنی اخلاق که وی به آن پرداخته و گرایش داشته، خواهیم پرداخت.