زیست ردیابی آلودگی هوای مناطق شهری با استفاده از گونه های چنار و زبان گنجشک (مطالعه موردی: شیراز)

گیاهان و جانوران به منزله زیست ردیاب در بسیاری از نقاط جهان استفاده شده اند. در این تحقیق، برگ و پوست درختان چنار و زبان گنجشک به منزله زیست ردیاب آلودگی هوا در شیراز ارزیابی شدند. نمونه های گیاه از سایت های چهارگانه (آزادی، ولیعصر، خلدبرین و شهرک گلستان) در دو مرحله (اواخر خرداد و شهریور 1390) جمع آوری شدند. برای تعیین غلظت فلزات سنگین در نمونه های برگ و پوست، پس از هضم اسیدی، از دستگاه جذب اتمی استفاده شد. میزان کادمیوم در همه ایستگاه ها پایین تر از حد تشخیص دستگاه و میانگین غلظت فلزات سرب و مس در نمونه های برگ و پوست بین ایستگاه ها دارای اختلاف معنی داری بود. نتایج به صورت زیر بود:- میانگین غلظت فلزات (g g-1μ) در برگ چنار: سرب 85/ 1، مس 88/ 14؛ - میانگین غلظت فلزات (μg g-1) در برگ زبان گنجشک: سرب 18/ 1، مس 25 /7.
نتایج نشان داد غلظت فلزات سنگین در پوست بیشتر از برگ است. البته برگ درخت چنار، که مقادیر بالاتری از فلزات سنگین را در مقایسه با برگ زبان گنجشک جمع می کند، کارایی بیشتری به منزله بیواندیکاتور برای آلودگی شهری نشان می دهد. هر دو گونه شاخص، در مطالعات مقایسه ای برای تعیین زیستی آلودگی هوای شهری مناسب اند.