تقابل و تشابه انسان و کوه در آثار مولوی

در جهان بینی مولوی، «انسان» یکی از محوری ترین مسائل است و باقی آفرینش حول او و هدفش می چرخد. در کنار آن، در رشته ی جمادات، «کوه» یکی از برجسته ترین موجودات عالم، و در همه ی اساطیر و ادیان الهی و غیرالهی مکانی مهم و مقدس به شمار می آید. در آثار مولوی نیز کوه از رمزهای کلان و حاوی تصویرپردازی های بدیع است. پرسش این پژوهش آن است که در آثار مولوی کوه و انسان چه تقابل ها، تشابه ها و اتصال هایی با یکدیگر دارند؟ در سیر طولی آفرینش، در سه زمان آغازه، میانه و واپسین رخداد(آخرت)، چند کلان ماجرا بین انسان و کوه رخ می دهد؛ آغاز آن پذیرش و ابا است؛ انسان امانت الهی را می پذیرد و کوه سر باز می زند. در میانه، انسان و کوه با امر تجلی رو به رو می شوند و خداوند بر هر دو متجلی می شود. در انتها نیز فنای عارف و فنای کوه هر کدام به شیوه ای متفاوت صورت می گیرد؛ انسان و کوه در این سیر طولی، گاه در تقابل، گاه هم عرض و گاهی نیز در تصویرسازی هنرمندانه ی شاعر در یک پیکره قرار می گیرند. این مقاله در سه بخش اصلی شکل یافته است؛ مجموعه ی تقابل ها، مجموعه ی تشابه ها و در آخر اتصال انسان و کوه در زبانی رمزوار.