بررسی روش های موثر در شکست خواب بذر گیاه دارویی بیلهر (Dorema aucheri)

بیلهر یا کندل کوهی (Dorema aucheri) یکی از گیاهان خانواده چتریان و دارای ترکیبات فلاونوئیدی و کومارینی می باشد. از آنجایی که تکثیر این گیاه در رویشگاه های طبیعی از طریق بذر صورت می گیرد و با توجه به خواب عمیق بذر، بررسی روش های مختلف شکست خواب بذر، برای حفاظت از این گونه ضروری به نظر می رسد. در این تحقیق، روش های مناسب شکست خواب بذر بیلهر با استفاده از روش های سرمادهی، شستشو و اسید جیبرلیک بر روی بذور جمع آوری شده این گیاه از استان کهگیلویه و بویراحمد مورد مطالعه قرار گرفت. به این منظور، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی، با چهار تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه یاسوج در سال 1390 انجام شد. عامل اول شامل طول دوره سرمادهی (سرمادهی مرطوب به مدت زمان های 3 و 4 هفته)، عامل دوم شامل اسید جیبرلیک (صفر و 1500 پی پی ام) و عامل سوم شامل شستشو (شستشو با آب مقطر و عدم شستشو) بودند. نتایج نشان داد که تیمار سرمادهی به مدت چهار هفته به همراه شستشو و اسید جیبرلیک 1500 پی پی ام بیشترین سرعت جوانه زنی و شاخص بنیه گیاهچه را داشت. همچنین بیشترین وزن خشک محور زیر لپه و محور بالای لپه در این تیمار به دست آمد. این در حالی است که برای صفات درصد جوانه زنی، طول محور بالای لپه و طول محور زیر لپه هیچ یک از اثرات سه گانه و دوگانه معنی دار نشد. در صفت درصد جوانه زنی بذور سرمادهی شده به مدت 4 هفته در مقایسه با 3 هفته جوانه زنی بهتری داشتند. نتایج به دست آمده از آزمایش نشان دهنده این موضوع است که بذور بیلهر مورد مطالعه دارای درجاتی از خواب فیزیولوژیک بودند.