بررسی امکان استفاده از قطعات پیش ساخته بتن گوگردی برای پوشش کانال های آبیاری

علی رغم تنوع زیاد در نوع مصالح و روش پوشش کانال ها، در ایران اغلب از روش پوشش بتنی در جا که با هزینه های زیادی نیز همراه است، برای پوشش کانال های آبیاری استفاده می شود. ولی به دلیل هزینه زیاد تهیه و اجرای این نوع پوشش و حساسیت آن به معیارهای فنی و اجرایی نظیر: طرح اختلاط، روش اجرا، عمل آوری و... رعایت نشدن کامل آن ها در پروژه های کوچک نظیر پوشش آن ها در بسیاری موارد کیفیت لازم به دست نیامده است لذا تحقیق و بررسی در خصوص مصالح و روش های جایگزین امری ضروری و اجتناب ناپذیر است. در این پژوهش مسایل فنی و اجرایی استفاده از بتن گوگردی برای پوشش کانال های آبیاری مورد بررسی قرار گرفته است. بتن گوگردی از ترکیب گوگرد مذاب و سنگ دانه های ریز و درشت به دست می آید که حاصل آن یک ماده سخت مشابه بتن سیمانی است که می تواند به عنوان یک روش پوشش برای کانال های آبیاری مورد استفاده قرار گیرد. بدین منظور با ترکیب مصالح دانه ای، شامل شن و ماسه، گوگرد و ماده اصلاح کننده گوگرد با نام تجاری SMZ بتن گوگردی تهیه شد. سپس قطعات پیش ساخته بتن گوگردی با ابعاد 5 ×30× 60 و 5 ×30× 50 سانتی متر در یک گارگاه مرکزی ساخته شد و با استفاده از این قطعات کانالی به طول 60 متر پوشش دار گردید. سپس درزهای بین قطعات به سه روش شامل ملات گوگردی، خمیر گوگردی و ملات ماسه سیمان آب بندی گردید. میزان نشت از بخش های مختلف کانال پوشش شده و ضریب زبری کانال مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج به دست آمده از بررسی ها نشان داد میزان نشت از کانال پوشش شده با قطعات بتن گوگردی به مراتب کم تر از بتن معمولی و در حدود 14/0 متر مکعب بر متر مربع بر روز و ضریب زبری نیز حدود 013/0 تعیین گردید. هم چنین در ارزیابی مسایل اجرایی این روش پوشش به دلیل نبود تجهیزات و زیرساخت های مناسب برای ساخت و اجرای پوشش با استفاده از بتن گوگردی از مهم ترین مشکلات اجرایی کاربرد موزاییک بتن گوگردی برای پوشش کانال های آبیاری تعیین گردید.