نظریه جمع در طرح دعوای مسئولیت؛ مطالعه تطبیقی در حقوق فرانسه

در حقوق فرانسه و دیگر کشورهایی که نظام حقوقی آن ها به نوعی وام دار یا برگرفته از فرانسه است، نظریه «عدم جمع بین دو مسئولیت قراردادی و قهری» قاعده ای سنتی و ریشه دار است. حسب این قاعده، چنانچه دعوای جبران خسارت به جای آنکه بر مبنای ضمان قهری اقامه شود، به واسطه وجود قرارداد میان زیان دیده و عامل زیان و بر پایه نقض قرارداد طرح شود، این دعوی محکوم به رد است و به همین کیفیت، دعوایی که اشتباهی بر مبنای مسئولیت قهری اقامه گردد، درحالی که می بایست نقض قراردادی متعهد مبنای طرح دعوی قرار گیرد، راه به جایی نخواهد برد.نتیجه این تفکیک، نوعی تشتت آشفتگی را در رسیدگی به این چنین دعاوی با ماهیت دوگانه سبب می شود که افزون بر سردرگمی اهالی حقوق، ایجاد وحدت رویه را نیز ممتنع می سازد. از طرف دیگر، قاعده یادشده به نوعی در تقابل با اصل «جبران کامل» یا جبران حداکثری خسارات زیان دیده است؛ چراکه ممکن است انتخاب هرکدام از دو مسئولیت قهری یا قراردادی، جبران خسارت کامل تر یا حداقل آسان تری (از حیث رعایت تشریفات دادرسی و ادله اثبات دعوی) را برای خواهان به ارمغان آورد. این گونه مشکلات و موانع باعث شد کهنظریه «عدم جمع بین دو مسئولیت قراردادی و قهری» اهمیت و جایگاه سابق خویش را ازدست بدهد و روش هایی برای یکسان سازی، ایجاد وحدت رویه و جلوگیری از رد این گونه دعاوی پیش بینی گردد که ذیل عنوان «نظریه جمع بین دو مسئولیت قراردادی و قهری» مطالعه می شود.