تاثیر قارچ میکوریزا (Glomus spp.) بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم (Triticumaestivum) تحت تاثیر کیفیت آب

باتوجه به کاهش کیفیت آب به دلیل شور شدن منابع آبی در اثر خشک سالی به عنوان یک عامل محدودکننده در تولید، مقابله با آثار مخرب آن به روش های مختلف مانند کاربرد قارچ های میکوریزا حائز اهمیت است. به منظور بررسی تاثیر قارچ های میکوریزا بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه گندم یک آزمایش گلدانی در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه شهید چمران اهواز به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایش شده عبارت بودند از فاکتور اصلی شامل شوری آب (کیفیت آب) در چهار سطح آب تصفیه (EC ≥ 1 dS m-1)، آب شهری (EC = 1/7-3 ds m-1)، آب شهری همراه نمک و آب تصفیه همراه نمک (EC = 8 ds m-1) و دو فاکتور استریلیزاسیون خاک شامل خاک استریل و خاک غیر استریل و فاکتور تلقیح با قارچ های میکوریزا با سه گونه e Glomusmossea، G. intraradices، G. geosporum، مخلوط سه گونه قارچ و شاهد (عاری از قارچ) به صورت فاکتوریل در کرت های فرعی اعمال شد. از اجزای عملکرد و عملکرد در مرحله رسیدگی و از درصد کلونیزاسیون ریشه در مرحله گل دهی اندازه گیری به عمل آمد. نتایج نشان داد که اعمال شوری درصد کلونیزاسیون ریشه و تعداد دانه در سنبله را کاهش داد ولی بر عملکرد و دیگر اجزای عملکرد اثر معنی داری نداشت. تیمار خاک غیر استریل که شامل دیگر میکروارگانیسم ها نظیر قارچ های بومی خاک نیز بود با وجود افزایش درصد کلونیزاسیون ریشه سبب تغییرات معنی داری در عملکرد و اجزای عملکرد نشد. تلقیح با سه گونه قارچ میکوریزا موفقیت آمیز بوده و در میان تیمارهای تلقیح قارچ، به طور میانگین 15 تا 32 درصد کلونیزاسیون و 7 تا 13 درصد وابستگی میکوریزایی مشاهده شد و سبب افزایش معنی دار عملکرد دانه، تعداد سنبله و تعداد دانه در بوته شد. علاوه بر درصد کلونیزاسیون در تمامی اجزای عملکرد به جز تعداد سنبله در بوته برهمکنش شوری و قارچ میکوریزا معنی دار شد. در میان اجزای عملکرد برهمکنش استریلیزاسیون خاک و قارچ میکوریزا تنها بر سنبله در بوته و تعداد دانه در سنبله و درصد کلونیزاسیون معنی دار شد. همبستگی مثبت و معنی داری بین درصد کلونیزاسیون با تعداد سنبله، تعداد دانه در بوته و عملکرد دانه وجود داشت.