برآورد تبخیر- تعرق مرجع تحت شرایط داده های محدود و کامل (مطالعه موردی: ایستگاه های سینوپتیک تبریز و ارومیه)

یکی از پیش نیازهای اساسی بهبود مدیریت مصرف آب در مزرعه، تخمین دقیق میزان آب مصرفی گیاه است. برآورد دقیق مقدار آبی که صرف تبخیر- تعرق گیاهی می شود، یکی از عوامل مهم برنامه ریزی جهت توسعه کشاورزی و افزایش محصول است. روش پنمن- مانتیث فائو (FPM) به عنوان استاندارد جهانی به منظور برآورد تبخیر- تعرق گیاه مرجع (ETo) و نیز برای ارزیابی دیگر روش های تخمین ETo پیشنهاد گردیده که نیازمند داده های تابش خورشیدی، سرعت باد، دما و رطوبت هوا است. متاسفانه امکانات اندازه گیری برخی از پارامترهای آب و هوایی در بعضی از ایستگاه های هواشناسی وجود ندارد. بنابراین، تشخیص درستی روش های تخمین ETo با استفاده از داده های آب و هوایی برآورد شده بسیار مهم است. بر این اساس، هدف از این مطالعه، ارزیابی عملکرد روش FPM در برآورد ETo زمانی که داده های تابش خورشیدی (Rs)، فشار بخار (ed) و رطوبت نسبی (RH) موجود نباشند، تحت شرایط اقلیمی شمال غرب ایران هست. داده های ایستگاه های سینوپتیک ارومیه و تبریز، به منظور مقایسه با ETo برآورد شده توسط روش FPM با مجموعه داده های کامل و با داده های محدود، مورداستفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد هنگامی که داده های RH و ed موجود نباشند، برآورد آن ها با استفاده از روش FPM گزینه بسیار خوبی برای به دست آوردن ETo در ارومیه و تبریز، با RMSE کوچک تر از 4/ 0 میلی متر در روز است. وقتی که داده های Rs موجود نباشد، برآورد آن با استفاده از روش FPM برای به دست آوردن ETo، با RMSE بیش از 7/ 0 میلی متر در روز، به اندازه کافی نتایج خوبی را ارائه نمی دهد. همچنین نتایج نشان داد موثرترین پارامتر برای برآورد تبخیر- تعرق تابش خورشیدی بوده و تاثیر داده های فشار بخار و رطوبت نسبی، بر دقت برآورد ETo، تقریبا به یک میزان است.