دعا از دیدگاه قاضی عبد الجبار همدانی

قاضی عبدالجبار همدانی شرایط دعا را اراده، علم به مقام کسی که از او طلب می کنیم، بیان قید خالی بودن از مفسده، و خاضع و خاشع بودن می داند. در دیدگاه معتزلی وی، فلسفه ی دعا لطف بودن آن است. وجه لطف بودن دعا، این است که خداوند ما را امر به دعا کردن فرموده و خدا امر به کار قبیح نمی کند. دعا تقسیمهایی دارد. دعا در حق غیر و لعنت، دعا برای مومن، فاسق و کافر، دعا برای امر حسن یا قبیح و نیز دعا برای اموات از تقسیمهای دعا هستند. از نظر وی دعا برای اموات، از طرف بازماندگان آن ها بی تاثیر است. دعا گاهی واجب است. این وجوب یا از حیث متعلق دعاست و یا از حیث شخص داعی. دعا در طلب رزق از خداوند موثر است، زیرا عقل و شرع آن را حسن می دانند و طلب حسن، حسن می باشد.