ارائه رویکرد جامعی بر مدیریت شهری بر اساس نقشه آسیب پذیری و پهنه بندی خطر

بلایای طبیعی همواره در طول دوران حیات کره زمین وجود داشته و خواهند داشت. با پیشرفت جوامع بشری، مناطق مسکونی و کلان شهرها نیز نسبت به اثرات و پیامدهای مخرب ناشی از وقوع بحران ها مصون نبوده اند. آسیب پذیری جوامع، علاوه بر گستردگی و شدت بحران ها، وجود زیرساخت های مناسب شهری و سازه های مستحکم، به برنامه ریزی های پیشگیرانه و ایجاد آمادگی مناسب در سازمان های متولی مدیریت بحران نیز بستگی فراوانی دارد. وقوع بحرانی مانند زلزله، معمولا منجر به ایجاد آسیب های ثانویه ای در مناطق شهری می شود که هر یک از آن ها به دلایل روشنی اتفاق می افتند و پیامدهای مشخصی به دنبال خواهند داشت. شناسایی تمامی این دلایل و پیامدها، منجر به ایجاد نقشه ای از آسیب پذیری در مناطق شهری می شود که می تواند مبنای ایجاد برنامه های پیشگیرانه باشد. از طرفی، یکی از موثرترین و کاراترین روش های برنامه ریزی برای آمادگی و مقابله با شرایط بحرانی در سازمان های متولی مدیریت بحران، طراحی زنجیره های امداد و تعیین مسئولیت ها بر اساس داده های ناشی از مطالعات آسیب پذیری منطقه است. لذا، در این مقاله سعی خواهد شد تا رویکردی برای استفاده از داده های سیستم اطلاعات جغرافیایی و استخراج دانش خبرگان سازمان های مسئول در مناطق شهری ارائه گردد تا به کمک آن ضمن ایجاد نقشه های پهنه بندی خطر و آسیب پذیری عملکردی منطقه شهری، به طراحی فازهای پیشگیری، آمادگی و واکنش مدیریت بحران پرداخته شود. برای ایجاد درک بهتری از نحوه عملکرد رویکرد پیشنهادی، از منطقه یک شهرداری شهر تهران به عنوان مطالعه موردی استفاده شده و نتایج حاصل از مطالعه بر روی آسیب پذیری ناشی از بروز زلزله در این منطقه ارائه خواهد شد.