بررسی موانع کاربست و نهادینه سازی پزشکی مبتنی بر شواهد در بخش های بالینی از دیدگاه دستیاران و متخصصین بالینی

در سال های اخیر تلاش های بسیاری درآموزش و توسعه پزشکی مبتنی بر شواهد در دانشگاه های علوم پزشکی به انجام رسیده است. تحقیقات گواه بر آن است که آموزش و توانمندسازی دستیاران بالینی، دانشجویان پزشکی و پزشکان عمومی به شیوه های مختلفی در کشورمان و در دانشگاه های دنیا در حال اجراست اما به رغم تاثیرات مثبتی که این آموزشها برافزایش دانش، مهارت و نگرش فراگیران داشته است، در برخی موارد این دوره ها نتوانسته است تاثیرات ماندگاری بر رفتار و عملکرد دانشجویان، دستیاران و پزشکان ایجاد نماید. تحقیق حاضر با هدف بررسی موانع کاربست و نهادینه سازی پزشکی مبتنی بر شواهد در بخش های بالینی انجام شده است.
تحقیق حاضر با رویکرد کیفی و با استفاده از تحلیل محتوای دیدگاه دستیاران بالینی شرکت کننده در دوره های آموزشی EBM و خبرگان آموزش پزشکی انجام شده است. ابتدا با استفاده از یک پرسشنامه 6 سوالی وضعیت موجود کاربست EBM شناسایی شد و سپس دلایل عدم کاربست آموخته های علمی در محیط های واقعی از طریق طرح سوال کیفی بررسی گردید. در مورد گروه متخصصین بالینی، با روش گروه کانونی نظرات 10 نفر از اساتید خبره بالینی که دوره های آموزش پزشکی و نیز EBM را گذرانده بودند گردآوری و تحلیل شد. نتایج با استفاده از تحلیل محتوای کمی و کیفی به صورت کدگذاری باز و مقوله بندی، طبقه بندی گردید.
بعد از تحلیل دیدگاه های تشریحی و باز دستیاران و اعضای هیات علمی، موانع کاربست پزشکی مبتنی بر شواهد در محیط های بالینی از دیدگاه دستیاران در31 گویه دسته بندی شد که به 7 مولفه اصلی حجم کاری، امکانات و تسهیلات، کمیت و کیفیت آموزش، پیگیری و پاسخگویی، نگرش حاکم بر محیط های بالینی، موانع مرتبط با اعضای هیات علمی و موانع مربوط به دستیاران دسته بندی گردید. خلاصه دیدگاه 10 نفر از متخصصین بالینی نیز شامل 19 گویه و 5 مولفه بدست آمد.
توسعه و نهادینه شدن پزشکی مبتنی بر شواهد بیش از هر عامل دیگر از نگرش های حاکم بر محیط و باور افراد تاثیر می پذیرد. اما ایجاد و تقویت این رویکرد مستلزم تامین سخت افزارها، قوانین، حمایت های مدیران، آموزش و توانمند سازی و احساس مسئولیت پذیری و پاسخگویی است که مجموعه این عوامل می تواند زمینه کاربست پزشکی مبتنی بر شواهد در بخشهای بالینی رافراهم آورد. واژه های کلیدی: پزشکی مبتنی بر شواهد، موانع، بخش بالینی، دستیار