بررسی قرابت ژنتیکی توس (Betula pendula) ایران با استفاده از نشانگر کلروپلاستی trnH-psbA

توس یکی از قدیمی ترین درختان به جای مانده در جنگل های هیرکانی است و از نظر حفاظت ذخایر ژنتیکی در گروه گیاهان کم گسترده، کم یاب و در معرض خطر انقراض قرار دارد. دورگه ای شدن و پلی پلوییدی در جنس توس سبب ایجاد شباهت و اختلاف نظر در شناسایی دقیق تعدادگونه های این جنس در دنیا شد. این تحقیق با بکارگیری نشانگر بین ژنی trnH-psbA به بررسی جایگاه رده بندی و قرابت ژنتیکی توس ایران با سایرگونه های توس در دنیا پرداخته است. برای این منظور ناحیه بین ژنی trnH-psbA به روش PCR تکثیر شد. تحلیل مقایسه ای از تعیین توالی محصولات PCR پنج رویشگاه با 17 توالی ثبت شده این ناحیه از دیگر گونه های توس در بانک ژنی صورت گرفت. نتایج درخت فیلوژنی به روش حداکثرشباهت، نشان داد توس ها در سه کلاد A، B و C تقسیم شدند که نمونه های ایران همگی در کلاد A قرار گرفتند. نمونه توس شهرستانک در زیرکلاد Aa و چهار نمونه دیگر توس های مورد مطالعه در ایران واقع در سیاه مرزکوه، سنگده، نوشهر و مارمیشو در زیرکلاد Ab قرار گرفتند. بر اساس روش ABGD گونه های توس موجود در ایران در سه گروه مجزا قرار گرفتند. بر اساس روش K2P گونه توس موجود در شهرستانک به عنوان اولین گروه مجزا شده در درخت فیلوژنی، بیشترین شباهت را با گونه B. pendula داشت. به طور کلی، این تحقیق هم راستا با مطالعه ریخت شناسی، از قرارگیری توس های ایران در زیر جنس Betula حمایت می کند