تنوع خصوصیات مختلف مرتبط با مقاومت مزرعه ای در ژنوتیپ های مختلف یونجه (Medicago sativa L.) نسبت به سرخرطومی برگ یونجه (Hypera postica Gyll.)

سرخرطومی برگ یونجه آفت درجه یک تمام مناطق یونجه کاری ایران و جهان است. با کاربرد ارقام مقاوم، خسارت کاهش می یابد. در بررسی مقاومت مزرعه ای 42 ژنوتیپ یونجه موجود در ژرم پلاسم نسبت به این آفت معلوم شد که، ژنوتیپ ها، اثرات معنی داری روی تعداد لارو، میزان خسارت، وضعیت سبزینه، عملکرد تر علوفه و همچنین سایر صفات داشتند. رگرسیون گام به گام برای میزان خسارت به عنوان متغیر تابع معلوم کرد که تعداد لارو، ارتفاع بوته ها در زمان خسارت و درصد ماده خشک به ترتیب وارد مدل شدند و با ضریب تبیین تجمعی 47/30 درصد بیشترین تغییرات میزان خسارت را توجیه نمودند. در تجزیه به مولفه های اصلی، حدود 59 درصد از تغییرات کل توسط دو مولفه اصلی اول توجیه شد. گزینش براساس مولفه اول منجر به انتخاب ژنوتیپ های با عملکرد بالا و گزینش بر اساس مولفه دوم منجر به انتخاب ژنوتیپ هایی با مقاومت بالا نسبت به تغذیه لارو گردید. از طریق آنالیز خوشه ای، پنج خوشه ایجاد شد. ژنوتیپ های واجد عملکرد و مقاومت بالا، به ترتیب در خوشه های اول و پنجم قرار گرفتند. برای اصلاح یونجه، ژنوتیپ های فیض 49 با مقاومت پایین و عملکرد بالا و تک بوته 23 با مقاومت بالا و عملکرد پایین، می توانند به عنوان والدین مناسب دو رگ گیری مورد استفاده قرار گیرند.