یادداشت فنی: بررسی تغییر مکان های پی سد بتنی جیرفت با استفاده از اکستنسومتر های سد

بهره برداری ایمن از سد ها متکی بر سه عامل سلامت سازه، پایش رفتار سد و آمادگی برای شرایط اضطرار است. یکی از روش های پایش رفتار سد و اجزاء وابسته آن استفاده از نتایج تجهیزات ابزار دقیق نصب شده در نقاط مختلف سازه است. سد جیرفت یک سد بتنی قوسی است که از داده های اکستنسومتر های نصب شده آن به منظور تحلیل رفتار پی طی دوره 20 ساله بهره برداری سد استفاده شده است. این سد در 40 کیلومتری شمال شرقی شهر جیرفت و بر روی آهک های الیگومیوسن ساخته شده است. اکستنسومتر های سد جیرفت از نوع 4 شاخه ای بوده و دارای حداکثر عمق 40 متر می باشند که در دو وجه بالادست و پایین دست پی نصب شده اند. جابجایی های پی سد متاثر از بارگذاری مخزن بوده و منحنی های بالاآمدگی پی بالادست و نشست پی پایین دست هماهنگی نسبی با تغییرات تراز مخزن دارد. به منظور حذف اثرات تغییرات کوتاه مدت سالیانه در تغییر شکل های پی از تابع میانگین متحرک استفاده شده است. بیشترین مقادیر بالاآمدگی بالادست و نشست پایین دست در بلوک میانی سد و به ترتیب حدود 8 و 3 میلی متر می باشد. برخی بلوک های در پایین دست سد روند عمومی نشست را نشان می دهند که در حال حاضر دارای نرخ کمتر از 1/0 میلی متر در سال است. با توجه به دوام و ادامه نشست پایین دست در سالیان اخیر در بلوک های مذکور لازم است پایش رفتار سد به طور مرتب به انجام رسیده و هر گونه تغییری در روند جابجایی ها مورد توجه قرار گیرد.