منشا و دیاژنز گلسنگ های ژوراسیک میانی، حوضه رسوب کپه داغ، شمال شرق ایران

گلسنگهای رودخانه ای-دلتایی سازند کشف رود، ژوراسیک میانی، منشا مهم مواد هیدروکربوری در حوضه کپه داغ شمال شرق ایران محسوب می گردند. تجمع کانی های رسی در تفسیر منشا و سیمانی شدن ماسه سنگها طی دیاژنز دفنی اهمیت دارند. کانی های رسی موجود در گلسنگها در دو منطقه صالح آباد و سنجدک توسط آزمایش تفرق اشع ایکس مورد مطالعه قرار گرفته اند. 28 نمونه بصورت توده ای (از هر برش 14 نمونه)، و 11 نمونه با اندازه کمتر از دو میکرون، بطور مجزا آزمایش شده اند. کانی های شناسایی شده بطور عمده شامل کائولن، ایلیت، موسکویت، کلریت، لایه های مخلوط شده ایلیت-کلریت، و بطور نادر اسمکتیت است. بخشی از کانی های رسی حمل شده و بخشی در طی دیاژنز دفنی حاصل شده اند. موسکویت حمل شده در بخشهای بالاتر برش ها فراوانی بیشتری دارند، اما اسمکتیت حمل شده نادر است. نبود لایه های مخلوط ایلیت-اسمکتیت نیز دلالت بر این دارد که اسمکتیت حاصل ایلیت شدن نمی باشد. همچنین انعکاس درخشندگی نیز حاکی از عمق 2-3 کیلومتر است، اما وجود کلریت و لایه های مخلوط ایلیت-کلریت حاصل از دیاژنز دلالت بر عمق تدفین بیشتری دارد. بالاآمدگی سریع سنگ کف گرانیت و سنگهای با دگرگونی درجه پایین منشا کانی های موسکویت و کلریت محسوب می گردند.