ژئوشیمی و منشاء عناصر در معادن زغالسنگ تریاس فوقانی اولنگ، شمال شرق ایران

منطقه اولنگ بخشی از ناودیس قشلاق –اولنگ و جزء حوضه زغالی البرز شرقی میباشد که در فاصله 70 کیلومتری شمال شرقی شاهرود واقع شده است. واحدهای دارای زغالسنگ این منطقه بخشی از گروه شمشک می باشند (تریاس فوقانی تا ژوراسیک زیرین). نمونه های زغالسنگی از 9 لایه زغال سنگی منطقه اولنگ جمع آوری و به خاکستر تبدیل شدند. هدف از این مطالعه تعیین رخداد و توزیع عناصر اصلی و جزئی در خاکستر معادن زغالسنگ اولنگ به سن تریاس بالایی در شمال شرق ایران می باشد. تمرکز عناصر در خاکستر زغالسنگ های منطقه اولنگ بیشتر از مقادیر کلارک و متوسط غلظت عناصر در خاکستر زغالسنگ های جهان می باشد. خاکسترهای زغالسنگ اولنگ در مقایسه با میانگین غلظت عناصر در خاکستر زغالسنگ های جهان از عناصر Zn، Mn، P غنی شدگی نشان می دهند. آنالیز ضریب همبستگی عناصر اصلی و جزئی در خاکستر زغالسنگ، عناصر را در چهار گروه قرار می دهد که شامل: گروه A شامل (Rb، K، Cs، Si)، ''گروهB شامل (Al)، گروه C شامل (Tl، Ca، Nb، Ta، V) و گروه D شامل (Cr، Hf، Sn، Zr، Th، Zn، Ti، Ba، W، Mg، Na، P، Sr، Co، Cu، Mo، Ni، U، Fe، Ca) دو گروه اول همبستگی قوی با خاکستر زغالسنگ نشان می دهند و غالبا منشاء غیر آلی دارند. گروه C و D همبستگی منفی یا مثبت ضعیف با خاکستر زغالسنگ دارند.عناصر کمیاب خاکی همبستگی منفی با خاکستر دارند و نشاندهنده منشاء آلی این عناصر می باشد. بر اساس ضریب همبستگی، آنالیز خوشه ایو خصوصیات توزیع عناصر نادر خاکی، دو نوع نحوه رخداد را برای عناصر کیماب خاکی می توان در نظر گرفت:1- همراهی با کانی های فسفاته با منشاء آلی (فسفریتها)یا مواد آلی فسفاته و2- همراهی با گروه ماسرالی ویترینیت.