ارزیابی کارایی مدل WEPP در برآورد رسوب حوزه آبخیز سولاچای- اردبیل

آب و خاک حاصل خیز مهم ترین منابع طبیعی هر کشور و پایه و اساس حیات بشر به شمار می آیند. فرسایش خاک و تولید رسوب باعث کاهش حاصلخیزی زمین های زراعی و در نتیجه به مخاطره افتادن حیات انسان می شود، از طرف دیگر افزایش میزان رسوبدهی حوزه های آبخیز نقش مهمی در کاهش عمر مفید سدها و کاهش ظرفیت آبگیری آنها دارد، بنابراین بررسی و مطالعه ی فرسایش خاک و برآورد رسوب خروجی حوزه های آبخیز امری ضروری می باشد. انجام مطالعات ارزیابی کمی تولید رسوب با استفاده از مدل های مختلف یکی از راهکارهایی است که از طریق آن می توان این پدیده را تا حدودی کنترل و مقدار آن را به حداقل رساند. هدف از این پژوهش، ارزیابی کارایی مدل WEPP در برآورد رسوب خروجی از حوزه آبخیز سولاچای می باشد. روش کار در مدل WEPP به این صورت بود که در ابتدا فایل مربوط به هریک از پارامترهای مدل (اقلیم، خاک، توپوگرافی، مدیریت و آبراهه) ایجاد و وارد نرم افزار GeoWEPP شد و در نهایت مقدار رسوب محاسبه گردید. از آنجا که مدل WEPP کارایی لازم در برآورد رسوب برای سه مقیاس دامنه، حوزه آبخیز و مسیرهای جریان را دارا می باشد، لذا مقدار رسوب ویژه برآوردشده در هریک از سه حالت فوق، به ترتیب برابر با 213/0، 178/0 و 785/0 و مقدار رسوب مشاهده ای نیز برابر با 241/0 تن در هکتار در سال به دست آمد. مقایسه ی نتایج مدل WEPP با رسوب مشاهده ای بیانگر این است که مقادیر برآوردی رسوب در حالت های دامنه و حوزه آبخیز به مقدار رسوب مشاهده ای نزدیک تر بوده و نسبت به حالت مسیرهای جریان نتایج قابل قبول تری را ارائه داده اند.