بررسی تاثیر تغییر شکل پلان و ابعاد دریچه بر عملکرد هیدرولیکی مدل های ترکیبی سرریز کنگره ای- دریچه

سرریز و دریچه به علت داشتن روابط ساده و نسبتا دقیق از کاربرد وسیعی در کنترل، انحراف و اندازه گیری جریان در پروژه های آبیاری برخوردار میباشند. آب جاری در مسیر کانالها، دارای ذرات رسوب و مواد شناور می باشند. که تجمع رسوبات و مواد شناور پشت سرریز و دریچه سبب تغییر شکل کانال و کاهش دقت اندازه گیری جریان میشود. مدل ترکیبی سرریز- دریچه با داشتن قابلیت عبور همزمان مواد قابل ته نشین شدن از قسمت زیر دریچه و مواد معلق از روی سرریز، از انباشته شدن رسوب و مواد معلق در پشت سیستم سرریز جلوگیری کرده و به افزایش دقت اندازه گیری و عبور جریان کمک زیادی میکند. در پژوهش حاضر اثر تغییر شکل پلان و ارتفاع دریچه بر ضریب دبی ده مدل ترکیبی سرریز کنگرهای- دریچه در قالب مطالعه آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که وجود دریچه و همچنین افزایش ارتفاع بازشدگی آن، موجب افزایش ضریب دبی در مدل های ترکیبی سرریز کنگرهای- دریچه می شود. از طرفی وجود دریچه در مدل های ترکیبی سرریز کنگرهای مستطیلی- دریچه در (Ht/P) نسبتهای کم ارتفاع کل آب بالادست به ارتفاع سرریز، تاثیر بیشتری بر افزایش ضریب دبی دارد. در حالیکه در مدلهای ترکیبی سرریز کنگرهای ذوزنقه ای- دریچه در همه نسبتهای ارتفاع کل آب بالادست به ارتفاع سرریز تاثیر یکنواختی بر افزایش ضریب دبی خواهد داشت. نتایج نشان داد که افزایش ارتفاع آب بالادست باعث تداخل جتهای آب (جریان های ریزشی) سیکل های سرریز کنگرهای و همچنین تداخل جریان آب هنگام عبور از زیر دریچه و جریان ریزشی از روی سرریز میشود، که این امر موجب کاهش ضریب دبی در اعماق زیادتر میشود. از طرفی در اعماق یکسان، سرریز کنگرهای ذوزنقه ای دارای تداخل جریان کمتری نسبت به سرریز کنگرهای مستطیلی است که موجب افزایش ضریب دبی در مدلهای ترکیبی سرریز کنگرهای ذوزنقه ای- دریچه نسبت به مدلهای ترکیبی سرریز مستطیلی- دریچه می شود.