اوضاع سیاسی- اجتماعی منطقه طرهان در دوره قاجار (1304-1174ش/1925-1794م)

بخشی از تاریخ معاصر ایران را باید در ارتباط با ایالات، مناطق و ساکنان آن بررسی کرد. ازجمله مهمترین آنها، منطقه طرهان یکی از کانونهای کهن زندگی سنتی و کوچ نشینی در غرب ایران واقع در استان لرستان است. حکومت این منطقه در عصر قاجار در دست خاندان امرایی (غضنفری) قرار داشت که در عین استقلال درونی نسبی، تبعیت از حکومت مرکزی را پذیرفته بودند. فرضیه مقاله پیشرو این است که طرهان به عنوان منطقهای که زیرمجموعه پیشکوه لرستان بود، در فضای سیاسی، اجتماعی دوره قاجار نقش پررنگی داشت و بعد از مشروطه تا برآمدن رضاشاه اهمیت بیشتری پیدا کرد؛ دورهای که حوادث ی چو ن شورش سالارالدوله، حضور انگلیس در غرب و جنوب با هدف سلطه بر نفت، جنگ جهانی اول در آن رخ داد. هدف پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر متون کتابخانه ای و اسنادی از آرشی و ملی، ارزیابی تاریخ منطقه طرهان و بررسی جایگاه آن در عصر حکومت قاجار و درصدد پاسخ دادن به این پرسش هاست که منطقه طرهان در دوره قاجار چگونه وضعیتی برخوردار بوده و در رویدادهای این دوره، به ویژه در حوادث غرب کشور چه نقشی داشته است. نتیجه این پژوهش نشان می دهد که موقعیت جغرافیایی منطقه طرهان و کارکردهای مالی و نظامی برای قاجارها، آنرا به یکی از مهمترین مناطق عشایرنشین کشور تبدیل کرده و باتوجه به قدرت حاکمان آن منطق ه و حضور در جریانات این دوره، مورد توجه حکومت مرکزی قرار داشته است.